Jak działa SOC?

Rok 2023 przyniósł znaczący wzrost liczby cyberataków na polskie przedsiębiorstwa – odnotowano ich ponad 80 tysięcy. Według analityków firmy Check Point Software w roku 2024 liczba ta może przekroczyć nawet 100 tysięcy. Krajowe firmy muszą radzić sobie z rosnącą skalą zagrożeń – odpowiedzią na nie jest właśnie Security Operations Center, czyli wyspecjalizowana komórka zajmująca się bezpieczeństwem cybernetycznym.

Podstawowym zadaniem SOC jest nieustanne monitorowanie ruchu sieciowego i całej związanej z nim aktywności. Pozwala to na wczesne wykrycie incydentów i zareagowanie, zanim przestępcom uda się wyrządzić szkody.

Oprócz tego do działań Security Operations Center zalicza się:

  • analiza i klasyfikowanie incydentów,
  • zarządzanie, konfiguracja i adaptacja systemów bezpieczeństwa,
  • threat hunting,
  • informatyka śledcza i analiza powłamaniowa,
  • analiza malware,
  • wykonywanie testów podatności,
  • opracowanie polityki bezpieczeństwa.

Dzięki zaawansowanym i zautomatyzowanym narzędziom ochrona sieci trwa 24/7/365.

Systemy SIEM i SOAR – podstawowe narzędzia wykorzystywane przez SOC

Z raportu Cost of Data Breach firmy IBM wynika, że średni czas potrzebny na identyfikację i powstrzymanie naruszenia bezpieczeństwa systemów IT to aż 272 dni. Obrazuje to, jak trudne jest wczesne wykrycie incydentu – każdy dzień zwłoki to większe ryzyko strat związanych z wyciekiem danych czy nieautoryzowanym dostępem do firmowych systemów. Wykorzystywanie przez SOC systemów SIEM i SOAR pozwala zidentyfikować podejrzaną aktywność sieciową i podjąć niezbędne działania.

Systemy SIEM (Security Information and Event Management) to jedno z podstawowych narzędzi używanych przez SOC. Pozwalają na zbieranie, agregowanie i analizę ogromnej ilości danych z całej firmowej infrastruktury IT. Takie narzędzia działają w czasie rzeczywistym, znacząco przyspieszając czas reakcji na incydenty. Specjaliści ds. cyberbezpieczeństwa mogą dzięki nim monitorować i analizować logi, wyłapywać korelacje zdarzeń w celu wykrywania anomalii czy tworzyć zautomatyzowane alerty na podstawie zdefiniowanych reguł.

Oprócz wspomnianych wcześniej systemów SOC wykorzystuje także narzędzia klasy SOAR (Security Orchestration, Automation, and Response). One z kolei pozwalają na integrację różnych systemów bezpieczeństwa i automatyzację reakcji na zagrożenia. Dzięki odpowiedniej konfiguracji możliwe jest np. automatyczne blokowanie aktywności pochodzącej ze złośliwych adresów IP lub izolowanie zainfekowanych urządzeń.

Systemy SIEM i SOAR powinny być ze sobą zintegrowane. Pierwsze z narzędzi zajmuje się gromadzeniem i przetwarzaniem danych, a drugie odpowiada za podejmowanie właściwych działań. Obydwa systemy są wspierane przez uczenie maszynowe i pracę analityków, co zapewnia szybką reakcję na incydenty cyberbezpieczeństwa.

Analiza incydentów

Nie mniej istotne od wykrywania incydentów jest ich analizowanie. Pozwala na podjęcie szybkiej i skutecznej reakcji, która ogranicza skutki cyberataku. W Security Operations Center analiza incydentów odbywa się etapami:

  1. Wykrycie – systemy zbierają dane z różnych źródeł i wykrywają anomalie, które mogą wskazywać na potencjalne zagrożenie.
  2. Zbieranie i analiza danych – analitycy SOC badają zebrane dane, by ustalić charakter incydentu i wykluczyć fałszywy alarm.
  3. Kategoryzacja i priorytetyzacja – przydzielenie kategorii, ustalenie poziomu zagrożenia i nadanie priorytetu pozwala w optymalny sposób wdrożyć działania naprawcze.
  4. Identyfikacja źródła – ustalenie źródła ataku ułatwia prewencję przed podobnymi zagrożeniami w przyszłości.

Wykonawszy analizę, specjaliści z SOC podejmują decyzję o dalszych krokach. Podejmowane działania są dostosowane do skali zagrożenia i potencjalnego wpływu na funkcjonowanie przedsiębiorstwa – na incydenty o znikomym oddziaływaniu nie trzeba priorytetowo poświęcać czasu i energii.

SOC przeprowadza także szczegółowe analizy i dochodzenia po zażegnaniu problemu, żeby lepiej zrozumieć, w jaki sposób doszło do zdarzenia. Badane są m.in. narzędzia użyte przez cyberprzestępców oraz odkryte luki bezpieczeństwa. Wykorzystuje się do tego bezpieczne środowiska, czyli tzw. sandboxy i analizę wsteczną.

Jeśli incydent zakończył się naruszeniem zasobów IT firmy, wówczas SOC wykonuje także analizę powłamaniową. Zgromadzone przy tej okazji dowody są przekazywane do odpowiednich służb, a wnioski służą do wdrożenia środków zapobiegających podobnym zdarzeniom w przyszłości.

Rola SOC w strategii bezpieczeństwa firmy

Specjaliści działający w ramach Security Operations Center – wewnętrznego lub zewnętrznego – stanowią główną linię obrony firmy przed cyberzagrożeniami. Poprzez monitoring aktywności sieciowej i proaktywne działania, takie jak threat hunting, SOC znacząco zwiększa poziom ochrony przed zagrożeniami w cyberprzestrzeni.

W ramach usługi Security Operations Center od Netii firmy otrzymują kompleksowe wsparcie wysokiej klasy specjalistów z różnych dziedzin cyberbezpieczeństwa – analizy, inżynierii, zgodności czy reagowania kryzysowego. Wdrożenie SOC pozwala uniknąć wycieku danych i związanych z nim kosztów oraz utraty reputacji.

SOC wpływa na bezpieczeństwo cybernetyczne w różnych działach firmy, takich jak HR, finanse czy obsługa klienta. Specjaliści organizują też szkolenia z zakresu security awareness, które budują świadomość dot. cyberzagrożeń i chronią zasoby firmy przed atakami wymierzonymi w pracowników, takimi jak phishing, pretexting czy baiting.