Niewielki Rzepiennik Strzyżewski pod Tarnowem to kolejna miejscowość, w której stanął pyłomierz Polskiego Alarmu Smogowego i ekoMałopolski. Początek akcji przypadł na wietrzne dni, co przełożyło się na jakość powietrza. W Rzepienniku podobne pomiary Polski Alarm Smogowy prowadził też w poprzednich latach.
Pyłomierz Alarmu Smogowego i Radia Kraków ustawiony w Rzepienniku Strzyżewskim od wtorku ani razu nie pokazał przekroczenia norm. Maksymalna wartość stężenia pyłu PM 10 jaką odnotował pyłomierz to 35 mikrogramów na metr sześcienny. Nawet wieczorem, kiedy temperatura spadła poniżej zera, jakość powietrza w Rzepienniku była bardzo dobra. Można wziąć głęboki oddech bez strachu - przyznają mieszkańcy Rzepiennika. Są zadowoleni z miejsca zamieszkania i podkreślają, że nawet wieczorem spacerują, ciesząc się czystym powietrzem.
Skąd takie wyniki? Jak mówi wójt Rzepiennika Marek Karaś, wpływ na to w dużej mierze ma rodzaj zabudowy i położenie gminy. Rozproszona zabudowa, niezabudowywanie powietrznych kanałów sprzyja czystemu powietrzu, mimo że Rzepiennik jest położony w dolinie. Same walory krajobrazu jednak nie wystarczą - bo jak przyznaje wójt na terenie gminy nadal z 1600 palenisk ponad 200 to te gorszej jakości.
W Rzepienniku właśnie zakończył się duży program wymiany palenisk i udało się wymienić 100 kopciuchów - proces jednak jest czasami trudny. W małych miejscowościach trzeba walczyć, chociażby z przyzwyczajeniami mieszkańców, ale też edukować czym można palić - mówi Angelika Ryndak, ekodoradca zatrudniony w Rzepienniku w ramach projektu LIFE. Małopolska w zdrowej atmosferze. Tłumaczy się, że nie można spalać malowanego drewna, pochodzącego z rozbiórki. Niektórzy mieszkańcy upierają się, że ich stare piece są jeszcze dobre i nie chcą ich wymieniać.
Warto pamiętać, że wg uchwały antysmogowej dla Małopolski do końca roku 2022 należy wymienić piece na paliwo stałe, który nie spełnia wymagań co najmniej 3. klasy polskich norm emisyjnej dla kotłów. Można przy tym skorzystać z programów dotacyjnych, a punkt obsługi najpopularniejszego z nich – Czyste Powietrze już wkrótce powinien pojawić się w tej i innych gminach naszego regionu.
Co jednak ciekawe - mieszkańcy mniejszych miejscowości maję coraz większą wiedzę na temat zagrożeń wynikających ze smogu i sami doskonale zdają sobie sprawę czym on jest i czym grozi - coraz więcej osób wykorzystuje portal Ekomalopolska i zgłasza nieprawidłowe spalanie przez aplikację Ekointernwecja.
Gmina musi odpowiedzieć na takie zgłoszenie w ciągu 12 godzin - dlatego Rzepiennik Strzyżewski, jako pierwsza gmina w regionie tarnowskim, planuje powołać specjalny ekopatrol. Będzie on spełniał rolę kontrolną palenisk, które zostaną zgłoszone w ramach Ekointerwencji, a także wykonywać kontrole planowe - jak przyznaje wójt Marek Kara koszty powołania takiego ekopatrolu będą niższe niż powołanie np straży gminnej, ekopatrol będzie mógł działać także w weekendy. Rzepiennik Strzyżewski ma testować tę formę walki z kopciuchami od przyszłego roku.
Agnieszka Wrońska/łk
Organizatorzy akcji:
Akcja prowadzona we współpracy z gminami: Kęty, Krzeszowice, Kalwaria Zebrzydowska, Maków Podhalański, Rzepiennik Strzyżewski i Myślenice.