Co dalej z ruinami Zamku na tarnowskiej Marcince. Jest plan. Będzie odbudowa wieży?

Zalecenia pokontrolne Urzędu Konserwatora Zabytków w Tarnowie dotyczą na razie przede wszystkim zabezpieczenia ruin Zamku Tarnowskich oraz uwidocznienia jego zarysów. Obecnie mury zamku na Marcince w niektórych częściach są tak porośnięte i zasypane ziemią, że ich nie widać, albo niewiele wystają ponad ziemię.

- Przedstawiliśmy miastu kilka punktów. To zagadnienia dotyczące usunięcia gruzu, który zalega w południowej i południowo-wschodniej części zamku, usunięcie nasypów ziemnych w okolicy fosy, zabezpieczenie konstrukcji ceglanej i poddanie jej pracom konserwatorskim. Ważne jest wyeksponowanie murów i zabezpieczenie tkanki historycznej, która dla nas jest najbardziej cenna - mówi Radiu Kraków Agata Kliś-Toton, tarnowska konserwator zabytków.

Miasto będzie miało aż 5 lat (do końca 2029 roku) na wykonanie tych wszystkich zaleceń, bo wymagają one opracowania projektu działań i pozwoleń konserwatorskich.

- Wiadomo, że na pozbieranie śmieci nie trzeba mieć naszego pozwolenia, ale usuwanie graffiti i plam po farbach wymaga konsultacji z nami i wydania pozwolenia - dodaje Kliś-Toton.

Spektakularnych zmian na ruinach zamku tarnowskich raczej się nie spodziewajmy. Jak jednak przekonuje zastępca prezydenta Tarnowa Maciej Włodek, dla miasta ważne jest to, że zna już wytyczne. Kolejne prace będą się odbywać stopniowo. Jeszcze w tym roku zostaną wykoszone samosiejki, które zarastają ruiny Zamku Tarnowskich. Pozostałe zadania wymagają projektu i zatwierdzenia go przez konserwatora.

- Druga część to tzw. zalecenia "twarde" związane z odgruzowaniem okolic arsenału i ich odkopaniem. Teraz arsenał jest wręcz zakopany do wysokości pierwszego piętra. Wedle zaleceń w przyszłości arsenał musi zostać przykryty stropem. Byłaby to znacząca część odbudowy dolnej części Zamku - podkreśla Maciej Włodek.

Krzysztof Moskal, miłośnik historii Tarnowa, który oprowadza po ruinach Zamku, ma nadzieję, że wydanie zaleceń konserwatorskich, ale także wytycznych konserwatorskich na przyszłość, okażą się przełomem dla ratowania ruin. O odbudowie zamku, ze względu na brak źródeł, ale też stan jego ruin, nie ma co marzyć. Specjaliści są też temu przeciwni.

- To nie oznacza jednak, że nic się nie da zrobić. Wydaje i się, że ważne jest, aby Zamek był widoczny z dalszej odległości niż obecnie. Największe struktury są ukryte nisko za drzewami. Podniesienie wieży głównej sprawi, że Zamek odżyje, bo będzie widoczny z kilku kilometrów. Do tego najcenniejszy obiekt - arsenał z XVI w., który po przykryciu stropem mógłby służyć jako sala ekspozycyjna - przekonuje Moskal.

Tarnowski historyk dodaje, że o podobnym zakresie odbudowy Zamku Tarnowskich na górze świętego Marcina mówili już w 2001 roku naukowcy z Politechniki Krakowskiej, którzy wtedy przygotowali projekt takich prac. Tarnowska konserwator zabytków Agata Kliś-Toton na razie jest co do tego ostrożna. Nie mówi jednak też "nie".

- Karta jest otwarta. Dlatego zalecamy kontynuowanie badań archeologicznych, żeby mieć jak najwięcej informacji. Póki co stoimy na stanowisku trwałej ruiny z możliwością rekonstrukcji tego, co jest bardzo czytelne. Wszystko będzie zależało od dodatkowego zbadania tego obszaru - podkreśla.

Eksperci ze znanego portalu podróżniczego - Trigodi.com twierdzą, że rekonstrukcja tak ciekawego miejsca historycznego przyciągnęłaby w to miejsce tysiące turystów.