Ptaki zaczynamy dokarmiać wtedy, gdy pokrywa śnieżna uniemożliwia im żerowanie. Początkowo wykładamy niewiele pokarmu, aby się nie zepsuł. Jeśli już zdecydujemy się na zimowe dokarmianie ptaków – róbmy to regularnie. Ptaki szybko przyzwyczajają się do takiego źródła pokarmu i dłuższe przerwy w dostarczaniu im pożywienia mogą być dla nich niebezpieczne. Dokarmianie rozpoczynamy późną jesienią i musi trwać nieprzerwanie aż do wiosny, choć podczas bezśnieżnej zimy ptaki powinny radzić sobie same, bez naszej pomocy.
Zbudujmy dla nich odpowiedni karmnik – najlepiej z drewna, z podwyższonymi brzegami podstawy, by pokarm nie wysypywał się. Warto umieścić w nim deskę lub tackę, aby ułatwić czyszczenie go z resztek pokarmów i odchodów. Karmnik powinien zabezpieczać pokarm przed rozwianiem, zasypaniem i zamoczeniem – musi mieć daszek chroniący pokarm przed deszczem i śniegiem oraz osłonę przed wiatrem. Jednocześnie powinien zapewniać ptakom bezpieczeństwo, czyli swobodny przylot i odlot (ucieczkę). Pamiętajmy, że karmnik może przyciągać drapieżniki (np. koty), dlatego umieśćmy go tak, aby utrudnić dostanie się im do niego. Powinien być zamocowany solidnie do podłoża lub drzewa, aby nie spadł podczas silnych wiatrów.
Do karmienia ptaków używamy tylko naturalnych produktów – nieprzetworzonych przez człowieka! W sklepach bez trudu zdobędziemy kasze, zboża, płatki owsiane, ziarna słonecznika, konopi, dyni, orzechy, suszone owoce oraz gotowe mieszanki nasion dla dzikich ptaków. Dla wielu ptaków przysmakiem jest tłuszcz zwierzęcy (słonina lub łój), a także zalane roztopionym tłuszczem nasiona i orzechy, tzw. zimowe kule. Pamiętajmy jednak, aby słonina nie wisiała zbyt długo (ok. 2 - 3 tyg), gdy zjełczeje zaszkodzi ptakom.
Najlepiej dokarmiać ptaki kilkoma rodzajami pokarmów, bo ptaki też mają swoje ulubione smaki (np. wróble lubią ziarna słonecznika i zbóż, a jabłka – drozdy, kosy i jemiołuszki). Sikorkom i dzięciołom potrzebny jest pokarm bardziej kaloryczny – najlepsza będzie dla nich słonina wieprzowa (niesolona!). Niezbyt dobrym pokarmem jest chleb, zwłaszcza pieczywo białe.
Ptaków nie wolno karmić produktami solonymi - t.j. orzeszkami solonymi, soloną słoniną, słonym pieczywem. Bardzo niebezpieczny jest pokarm zepsuty (np. spleśniały chleb) lub pieczywo namoczone i zamarznięte. Nie wolno dawać ptakom nie ugotowanego pęczaku oraz innych pęczniejących w przewodzie pokarmowym ziaren i kaszy.
Wiele roślin w ogrodzie chętnie jest odwiedzanych przez zimujące ptaki. Na szczególną uwagę zasługują rośliny, które jesienią obficie pokrywają się owocami. Warto o nich pamiętać dobierając rośliny do ogrodu przyjaznego ptakom. Jeśli posadzimy berberys, cis, irga dereń, jałowiec, ligustr, ognik, czarny bez i kalinę lub drzewa takie jak czereśnia ptasia, jarzębina, leszczyna, głóg, oliwnik, buk i drzewa iglaste oraz pnącza atrakcyjne dla ptaków: winobluszcz, winorośl i bluszcz pospolity – ptaki na pewno będą do nas przylatywać.
(Anna Łoś, Barbara Błaszczyk)