Pierwszy wybitny przedstawiciel tego klubu żył w czasach baroku.
Nazywał się Draghi. Pochodził z rodziny od lat osiadłej w mieście Pergola, stąd też bardziej znany jest jako - Giovanni Battista Pergolesi. Muzycznie związał się z Neapolem. Stworzył tam przez 4 lata imponującą liczę wybitnych dzieł: około 10 oper, msze, oratoria, pieśni, utwory instrumentalne. W tym samym czasie był kapelmistrzem w 2 orkiestrach. Bez wątpienia stał się najpopularniejszym przedstawicielem "szkoły neapolitańskiej".
W wieku 26 lat chory na gruźlicę przeniósł się do klasztoru franciszkanów w Pozzuoli pod Neapolem, tam ukończył jeszcze wspaniałe "Stabat Mater'' i zmarł 16 III 1736 roku.
Ten niezwykły utwór zabrzmi w Wielki Piątek w Krakowie w ramach wspaniałego festiwalu Misteria Paschalia.
Za program tegorocznej edycji odpowiada Vincent Dumestre – czołowy francuski dyrygent, założyciel i dyrektor artystyczny zespołu Le Poème Harmonique.
Splotą się w nim głosy Julii Lezhnevej (sopran) i Anthéi Pichanick (alt). Vincent Dumestre, który podczas koncertu w ICE Kraków pokieruje solistkami i grupą Le Poème Harmonique, obudowuje tę kompozycję pieśniami religijnymi wywiedzionymi z neapolitańskiej tradycji ludowej, tworząc plastyczny, do głębi przejmujący obraz neapolitańskiej barokowej religijności.
Autorem tekstu "Stabat Mater dolorosa " ("Stoi Matka bolejąca") miał być XIII-wieczny włoski mistyk franciszkański - Jacopone da Todi. Istnieją różne tłumaczenia tej sekwencji, ale autorem najciekawszego jest chyba Miron Białoszewski (!).
Tłumaczenie to pojawiło się w nr 15 „Tygodnika Powszechnego” z 1965 roku:
„Stoi Matka obolała,
Łzy pod krzyżem przepłakała,
Gdy na krzyżu Syn jej mrze.
Jakże w duszy jest zmartwiona,
Zasmucona, zachmurzona,
Aż ją poprzeszywał miecz.
Jakże smutnej i strapionej
Matce tej Błogosławionej
Jednorodzonego mieć
I nie łamać się ginącej
Tej pobożnej, tej widzącej
Jednorodzonego śmierć.
Co za człowiek, co nie płacze,
Kiedy Matkę tę zobaczy
W udręczeniu - w takim, o
Kto niezdolny współczuć czule
Bólom Matki Syna bóle?
Czy ma takie serce kto?
Widzi Matka: Syn Jej, Jezus
Bicze przyjął i krzyż przeniósł
Za calutki ludzki grzech.
Widzi słodkie swe Rodzone
Tak śmiertelnie opuszczone,
Jak ostatni traci dech.
Matko, źródło ukochania,
Daj mi siłę współczuwania
Tylu bólom, żalom Twym.
Serce sobie upodoba,
U Chrystusa kochać Boga;
Sercu memu spraw to Ty
Matko Święta, niechby ono
Przybijano i dręczono,
Niech zasiłki Twoje ma.
Zrób mnie godnym uproszenia,
Udzielenia, udręczenia
Z Twego Rodzonego ran
Daj pobożnie z Twymi łzami
Mieć Twój ból z Ukrzyżowanym,
Póki tym nie przejmiesz mnie.
Niech pod krzyżem z Tobą stoję,
Niech łzy Twoje będą moje,
Tego twego płaczu chcę
Panno z Panien Najjaśniejsza,
Już mi nie bądź boleśniejsza,
Tylko daj i mnie łzy lać
Niech Chrystusa śmierć przeniosę,
Mękę zniosę do pomocy,
Niech to przejdę jeszcze raz
Zrób mnie zbitym, poranionym,
Uwięzionym, przepojonym
Krzyżem Syna, Syna krwią.
Płomień ognia mnie nie spali:
Najjaśniejsza mnie ocali
Na ten ostateczny Sąd.
Chryste, a gdy i Ty wyjrzysz,
Daj przez Matkę i mnie przybyć
Do zwycięskich Twoich palm.
A gdy ciało będzie zmarłe,
Spraw, niech duszy będą dane
Twoje nieba pełne chwał. Amen"
Niedawno minęła 305. rocznica pierwszego wykonania innego arcydzielnego włoskiego STABAT MATER.-''rudego księdza” z Wenecji, czyli Antonia Vivaldiego.
Jest to najwcześniej datowana religijna kompozycja Vivaldiego. Wykonano ją w marcu 1712 roku w Święto Matki Boskiej Bolesnej w kościele filipinów Santa Maria della Pace w Bresci.
Świat docenił to arcydzieło dopiero w XX wieku. Odnalezione zostało w latach trzydziestych przez Alfreda Casellę w turyńskiej Bibliotece Narodowej w II tomie (Opere sacri e concerti) zbioru Renza Giordano. Premiera (ponowna po dwóch wiekach zapomnienia) odbyła się 21 IX 1939 w kościele Św. Franciszka w Sienie podczas „Tygodnia Vivaldiego”.
„Stabat Mater”, napisane na alt, smyczki i organy, składa się z 5 powolnych ogniw - Largo, Recitativo, Andante, Largo, Lento - w których wykorzystana jest tylko część tekstu tej sekwencji.''
''Nie wydaje się możliwe stwierdzenie (przynajmniej na razie) — pisał Casella w przedmowie do swojego wydanego drukiem opracowania — czy kompozycja była zupełna, a tylko fragment jej dotarł do nas, czy też zamiarem Vivaldiego było napisać muzykę jedynie do najważniejszych wyjątków poematu. Zważywszy cudowną doskonałość tej muzyki, uważam za bardziej prawdopodobne, że stoimy w obliczu dzieła skończonego w sobie, któremu Vivaldi rozmyślnie nadał ową skróconą postać”.
Jest to istotnie arcydzieło. Surowa w swej prostocie muzyka, poważna i ekspresyjna, oddaje nastrój i myśli tekstu, nie popadając nigdzie w barokową przesadę. Szeroka linia melodyczna partii wokalnej rozwija się na dyskretnym tle zespołu smyczkowego, któremu przypada tez w udziale kilka samodzielnych epizodów, rozpoczynających lub kończących poszczególne części. Opracowanie Caselli polegało - jak sam podaje - „na realizacji partii organowej, która nie istniała w rękopisie turyńskim, kilku nieznacznych poprawkach oczywistych błędów i kilku modyfikacjach w partiach instrumentów smyczkowych, przy czym wszystkie te retusze zostały ograniczone do ściśle koniecznych”.
Ten utwór pojawił się w programie drugiej edycji festiwalu Misteria Paschalia.
A w Wielką Sobotę usłyszymy w podziemiach wielickiej kopalni inne włoskie STABAT MATER, ale już z późniejszej epoki muzycznej.
Pięknych przeżyć muzycznych i duchowych życzę. I oczywiście - Wesołych Świąt :)