Jakie są możliwe przyczyny bólu w stawach?
Ból stawów może mieć podłoże niezapalne lub zapalne. W zależności od przyczyny zdarza się, że dolegliwości bólowe są łagodne, przemijające lub przewlekłe i prowadzą do poważnych powikłań.
Niezapalne przyczyny bólu stawów
Niezapalne bóle stawów często wynikają z przeciążenia i mikrourazów spowodowanych intensywną aktywnością fizyczną lub powtarzającym się obciążeniem w pracy. Częstą przyczyną jest także choroba zwyrodnieniowa stawów, prowadząca do uszkodzenia chrząstki. Do urazów mechanicznych należą skręcenia, zwichnięcia i złamania, które mogą powodować zarówno krótkotrwały, jak i przewlekły ból. [1] Ból stawów może wynikać także z chorób metabolicznych, takich jak dna moczanowa [2] oraz z przewlekłego stresu i nerwicy. [1]
Ból stawów o podłożu zapalnym
Ból stawów o charakterze zapalnym najczęściej jest związany z chorobami autoimmunologicznymi oraz infekcjami. Prowadzą one do przewlekłego stanu zapalnego, który może powodować wędrujący ból, obrzęk i stopniowe uszkodzenie stawów. Do najczęstszych schorzeń zapalnych należą: [1]
-
reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) – przewlekła choroba autoimmunologiczna powodująca stan zapalny stawów;
-
łuszczycowe zapalenie stawów (ŁZS) – towarzyszy łuszczycy, prowadzi do bólu i deformacji stawów;
-
toczeń rumieniowaty układowy – choroba autoimmunologiczna atakująca stawy, skórę i narządy wewnętrzne;
-
polimialgia reumatyczna – przewlekłe zapalenie mięśni i stawów, często występuje u osób starszych;
-
borelioza – infekcja bakteryjna przenoszona przez kleszcze, która może prowadzić do zapalenia stawów.
Objawy i leczenie bólu stawów w zależności od jednostki chorobowej
Jeśli odczuwasz ból stawów, wiesz, jak bardzo może on utrudniać codzienne funkcjonowanie. Rozpoznanie źródła dolegliwości stanowi podstawę do wdrożenia odpowiednich metod terapeutycznych, które mogą poprawić jakość twojego życia.
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest najczęstszą przyczyną bólu, a częstość jej występowania wzrasta wraz z upływem lat. W jej przebiegu możesz odczuwać ból, szczególnie podczas ruchu (tzw. ból startowy), a w zaawansowanym stadium także w spoczynku i w nocy. W miarę postępu schorzenia ruchomość stawów staje się coraz bardziej ograniczona, a czasem możesz usłyszeć charakterystyczne trzeszczenie. W przypadku stanu zapalnego może dojść do nagromadzenia płynu. Z czasem staw ulega zniekształceniu, a jego obrys się poszerza. Choroba zwyrodnieniowa najczęściej dotyka staw kolanowy, biodrowy i drobne stawy rąk.
W przypadku choroby zwyrodnieniowej pomóc może rehabilitacja, utrzymanie prawidłowej masy ciała i odpowiednie zaopatrzenie ortopedyczne. Jeśli ból jest uciążliwy, lekarz może zalecić leki przeciwbólowe lub przeciwzapalne, a w zaawansowanych przypadkach – zabieg chirurgiczny, np. endoprotezoplastykę. [2]
Reumatyzm tkanek miękkich
Reumatyzm tkanek miękkich to grupa chorób, które obejmują struktury okołostawowe, takie jak mięśnie, ścięgna i więzadła. W przypadku tych schorzeń możesz odczuwać ból w okolicach przykręgosłupowych, barkowych, biodrowych, łokciowych, nadgarstkowych, kolanowych i skokowych. Wynika on z miejscowego zapalenia, któremu nie towarzyszą objawy ogólnoustrojowe. Przyczyną dolegliwości są urazy oraz przeciążenia spowodowane np. wadami postawy, pracą czy uprawianiem sportu.
Pomocne w tym przypadku są ćwiczenia rozciągające, masaże i odpowiednie zabiegi fizjoterapeutyczne. Czasami konieczne jest zastosowanie leków przeciwbólowych lub zastrzyków z glikokortykosteroidami bezpośrednio w bolesne miejsce. [2]
Choroby zapalne stawów
O chorobach zapalnych stawów zazwyczaj mówi się wtedy, gdy bólowi towarzyszy poranna sztywność stawów, która utrzymuje się dłużej niż godzinę, a do tego pojawiają się obrzęki, pogorszenie samopoczucia i uczucie osłabienia.
Polimialgia reumatyczna objawia się bólem i sztywnością w okolicy barków i bioder, a poprawę przynosi leczenie glikokortykosteroidami.
Z kolei reumatoidalne zapalenie stawów rozwija się stopniowo, prowadząc do postępującej deformacji stawów. W terapii stosuje się m.in. specjalistyczne leki, które hamują postęp choroby i łagodzą ból. [2]
Dna moczanowa
Jeśli ból pojawia się nagle i jest wyjątkowo intensywny, a staw jest obrzęknięty i zaczerwieniony, możesz mieć do czynienia z napadem dny moczanowej. Najczęściej dotyczy on dużego palca u stopy, ale może też występować w innych stawach. W takich przypadkach lekarz może zalecić leki obniżające poziom kwasu moczowego we krwi. Rekomendowane są także zmiany w diecie, takie jak ograniczenie mięsa czy owoców morza, unikanie alkoholu i palenia papierosów. Ważna jest również kontrola masy ciała, monitorowanie ciśnienia tętniczego oraz poziomu glukozy i lipidów. [3]
Kiedy warto udać się do lekarza?
W każdym przypadku, gdy odczuwasz niepokojące dolegliwości – niezależnie od stopnia ich nasilenia – warto zasięgnąć opinii specjalisty. Sygnałem do natychmiastowej wizyty w gabinecie lekarskim jest ból stawów, który wiąże się z obrzękiem, zaczerwienieniem, uczuciem ciepła w stawie lub ograniczoną ruchomością – szczególnie gdy ból stawów nie ustępuje i utrzymuje się przez kilka dni. Nie zwlekaj także w przypadku, gdy rano miewasz trudności z poruszeniem się przez dłużej niż godzinę lub gdy ból wybudza cię ze snu. Alarmujące są także objawy ogólne, takie jak gorączka, zmęczenie, bóle mięśni, utrata apetytu czy spadek masy ciała. [1]
Domowe sposoby na ból stawów
Zanim wybierzesz się do lekarza z bólem stawu, możesz zastosować domowe metody na zredukowanie przykrych dolegliwości. Spróbuj odciążyć staw, ograniczając jego nadmierną aktywność. Możesz również zastosować okłady z lodu, które pomogą zmniejszyć obrzęk i stan zapalny – pamiętaj jednak, aby nie stosować ich dłużej niż 15 minut na raz. W razie potrzeby sięgnij po leki przeciwbólowe lub przeciwzapalne. Mogą to być preparaty do stosowania doustnego lub miejscowego, takie jak 4Flex PureGel. To lek w postaci bezbarwnego żelu, który zawiera naproksen – substancję o właściwościach przeciwbólowych, przeciwzapalnych i łagodzących obrzęk. [4] Jeśli ból nie ustępuje lub się nasila, skonsultuj się ze specjalistą.
Artykuł na zlecenie marki 4flex
Źródła:
[1] Guła Z., Korkosz M., Ból stawów: przyczyny, objawy i leczenie, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/objawy/64576,bol-stawow [Dostęp online: 25.02.2025]
[2] Jasik A., Marcinowska-Suchowierska E., Bóle stawów u osób w wieku podeszłym, Postępy Nauk Medycznych, 5/2011.
[3] Guła Z., Korkosz M., Dna moczanowa, Medycyna Praktyczna: https://www.mp.pl/pacjent/reumatologia/choroby/63788,dna-moczanowa [Dostęp online: 25.02.2025]
[4] Witryna internetowa: https://www.4flex.pl/4flex-puregel/ [Dostęp online: 25.02.2025]