1 stycznia 2024 roku wchodzą w życie przepisy trzech rozporządzeń - autorstwa resortu klimatu i środowiska - związane z realizacją ustawy wdrażającej do polskich przepisów unijne ograniczenia dotyczące stosowania jednorazowego plastiku i wycofania niektórych produktów wykonanych z tworzyw sztucznych ze sprzedaży (dyrektywa single use plastic - SUP).

Chodzi o rozporządzenia: ws. opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań, ws. stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami oraz ws. stawek opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.

Najbardziej interesujące dla konsumentów jest rozporządzenie ws. stawek opłaty za produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami. Reguluje ono bowiem wysokość opłat, jakie będą doliczane za wydawane klientom opakowania jednorazowego użytku, w których znajdują się napoje bądź żywność.

Zgodnie z przepisami ustawy wdrażającej dyrektywę SUP "przedsiębiorca prowadzący jednostkę handlu detalicznego, jednostkę handlu hurtowego lub jednostkę gastronomiczną, w których są oferowane produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych wymienione w załączniku nr 6 do ustawy będące opakowaniami lub napoje, lub żywność pakowana przez tego przedsiębiorcę w te produkty, jest obowiązany do pobrania opłaty od użytkownika końcowego nabywającego te produkty lub napoje, lub żywność w tych produktach".

Zgodnie z rozporządzeniem, które wchodzi w życie 1 stycznia, w przypadku kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek, taka opłata wyniesie 20 groszy od sztuki. Z kolei w przypadku pojemników (z pokrywką lub bez) stosowanych do żywności, która przeznaczona jest np. do bezpośredniego spożycia (na miejscu lub na wynos), opłata za sztukę wyniesie 25 groszy. Taką dodatkową opłatą objęte będą pojemniki m.in. na żywność typu fast food.

Kolejne z rozporządzeń, które wchodzi w życie 1 stycznia 2024 r. reguluje kwestię stawek opłaty na pokrycie kosztów zagospodarowania odpadów, powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych.

Stawka opłaty na pokrycie kosztów zbierania odpadów powstałych z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych tego samego rodzaju, które m.in. przedsiębiorca wprowadził do obrotu wyniesie 10 groszy za 1 kg (pojemników na żywność, paczek i owijek wykonanych z elastycznych materiałów zawierających żywność przeznaczoną do bezpośredniego spożycia z paczki lub owijki bez żadnej dalszej obróbki), pojemników na napoje o pojemności do trzech litrów, kubków na napoje, w tym ich pokrywek i wieczek, lekkich toreb na zakupy z tworzywa sztucznego).

Z kolei 1 grosz doliczany będzie za sztukę wyrobów tytoniowych z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne i filtrów zawierających tworzywa sztuczne sprzedawanych do używania łącznie z wyrobami tytoniowymi.

Jeden grosz doliczany będzie również do sztuki chusteczek nawilżanych i balonów.

Przepisy trzeciego rozporządzenia regulują stawki opłat produktowych dla poszczególnych rodzajów opakowań. Opłata produktowa, to rodzaj opłaty ekologicznej, która jest nakładana na przedsiębiorcę, który wprowadza do obrotu pewne produkty.

W przypadku obowiązku zapewnienia poziomu zawartości materiałów pochodzących z recyklingu w butelkach jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych o pojemności do 3 litrów, stawka opłaty wyniesie 1 zł za 1 kg.

Z kolei odnośnie obowiązku zapewnienia poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych opłaty wyniosą w przypadku: opakowań z tworzyw sztucznych 2,7 zł za 1 kg; opakowań z aluminium 1,4 zł za 1 kg; opakowań z metali żelaznych 80 gr. za 1 kg; opakowań z papieru i tektury 70 gr. za 1 kg; opakowań ze szkła 30 gr. za 1 kg; opakowań z drewna 30 gr. za 1 kg; opakowań wielomateriałowych 1,7 zł za 1 kg; opakowań po środkach niebezpiecznych 2 zł za 1 kg; pozostałych opakowań 1 zł.

W przypadku obowiązków wynikających z minimalnego poziomu selektywnej zbiórki opakowań i odpadów opakowaniowych u wprowadzających produkty w opakowaniach na napoje (zebranych w ramach systemu kaucyjnego) stawka opłaty produktowej w zł za 1 kg - w przypadku butelki jednorazowej z plastiku do 3 litrów, puszki metalowej do 1 litra oraz szklanej butelki wielokrotnego użytku do 1,5 litra - wyniesie: 10 groszy w 2025 r.; 1 zł w 2026 r.; 5 zł w 2027 r. i w latach następnych.

Zgodnie z załącznikiem do ustawy SUP minimalne poziomy selektywnej zbiórki w ramach systemu kaucyjnego dla butelek plastikowych do 3 litrów, metalowych puszek do 1 litra i szklanych butelek wielorazowego użytku do 1,5 litra wynoszą: 77 proc. w 2025 r.; 81 proc. w 2026 r.; 84 proc. w 2027 r,; 87 proc. w 2028 r. i 90 proc. w 2029 i latach następnych.