Ratownicy i przewodnicy tatrzańscy co roku przed dniem Wszystkich Świętych wspominają ludzi gór na symbolicznych tatrzańskich cmentarzach.

Jak co roku, w pierwszą niedzielę listopada ratownicy oraz przewodnicy tatrzańscy spotkają się w Sanktuarium na Wiktorówkach, gdzie odbędzie się msza w intencji ludzi gór. Będziemy tam wspominali zmarłych przewodników, ratowników naszych przyjaciół oraz tych, którzy zginęli w górach świata. Przyjadą też do nas koledzy ze strony słowackiej

- powiedział PAP przewodnik tatrzański Michał Stoch.

W słowackiej części Tatr Wysokich pod skalnym masywem Osterwy na wysokości 1523 m n.p.m. na tablicach i krzyżach upamiętnionych jest już blis

ko 540 ofiar gór. Widnieje tam wymowne motto "Zmarłym na pamiątkę, żywym ku przestrodze". Upamiętniono tam wielu Polaków: pionierów taternictwa, ratowników górskich, przewodników czy wspinaczy, którzy zginęli także w innych górach świata. Ten symboliczny cmentarz zdobią charakterystyczne kolorowe i misternie rzeźbione w motywy regionalne drewniane krzyże. Ich twórcami są ludowi artyści ze słowackiej wsie Detva. To miejsce powstało z inicjatywy czeskiego malarza, taternika i narciarza Otakara Sztafla w 1940 r.

Tragedia sprzed 95 lat wciąż jest w pamięci górali. Jak zginęły siostry Skotnicówny? Tragedia sprzed 95 lat wciąż jest w pamięci górali. Jak zginęły siostry Skotnicówny?


Wśród upamiętnionych jest tam Mieczysław Karłowicz - wybitny kompozytora i taternik, który zginął przysypany lawiną śnieżna pod Małym Kościelcem w 1909 r. Kolejna tablica upamiętnia wybitnego, zakopiańskiego przewodnika i pionierskiego zdobywcę tatrzańskich szczytów - Klemensa Bachledę zwanego „królem przewodników tatrzańskich”, który zginął w 1910 r. na Małym Jaworowym Szczycie podczas wyprawy ratowniczej.

Pod Osterwą są także tablice tragicznie zmarłych ratowników TOPR, którzy zginęli podczas akcji: Bogusława Arendarczyka, Janusza Rybickiego, Bartłomieja Olszańskiego i Marka Łabunowicza. Kolejne tablice są poświęcone wybitnym alpinistom, którzy zginęli w górach świata: Wawrzyńcowi Żuławskiemu, Jerzemu Kukuczce, Piotrowi Morawskiemu, Władysławowi Cywińskiemu, Maciejowi Berbece czy Tomaszowi Kowalskiemu. W ubiegłym roku została tam odsłonięta tablica poświęcona pamięci Kacpra Tekielego - alpinisty tragicznie zmarłego w szwajcarskich Alpach.

Kolejnym miejscem, gdzie upamiętnia się zmarłych w górach oraz ludzi, którzy byli związani z Tatrami, jest mur przy Sanktuarium Maryjnym na Wiktorówkach w sąsiedztwie Rusinowej Polany. Upamiętnionych jest tu blisko 150 nazwisk osób, które swoje życie związali z górami. Znajduje się tam inskrypcja, która stanowi pierwszy wers przysięgi ratowników TOPR: "Dobrowolnie przyrzekam pod słowem honoru...".

Na Wiktorówkach są upamiętnieni m.in. autor pierwszego polskiego przewodnika tatrzańskiego Janusz Chmielewski, lider polskich wypraw w Himalaje Andrzej Zawada oraz pionier tatrzańskiego ratownictwa śmigłowcowego Tadeusz Augustyniak.

W Tatrach Zachodnich, a dokładnie w Dolinie Żarskiej po słowackiej stronie, znajduje się Symboliczny Cmentarz Ofiar Tatr Zachodnich. To miejsce pamięci zostało otwarte w 1995 r. po tym, jak pod śnieżną lawiną na Rohaczach zginął czeski działacz ekologiczny, naukowiec i polityk Josef Vavrouska i jego córka. W centralnym miejscu tego miejsca znajduje się drewniany krzyż i mała dzwonnica. Jest tu upamiętnionych ponad sto nazwisk.