Jak wyjaśnił Komitet Noblowski, Victor Ambros oraz Gary Ruvkun odkryli mikroRNA (miRNA), nową klasę małych cząsteczek RNA, która ogrywa kluczową rolę w regulacji aktywności genów. MikroRNA mają fundamentalne znaczenie dla rozwoju i funkcjonowania organizmów, w tym - człowieka.
Komórki naszego organizmu zawierają ten same zestaw genów, a jednak różnią się pod względem budowy i funkcji. Dzieje się tak dzięki mechanizmom służącym do specyficznej aktywacji genów - różnych w komórkach różnych tkanek.
Victyor Ambros i Gary Ruvkun odkryli zupełnie nowy mechanizm regulacji aktywności genów. Wcześniej znane były jedynie tzw. czynniki transkrypcyjne, białka przyłączające się do sekwencji danego genu i regulujące proces jego transkrypcji, czyli przepisywania informacji zawartej w DNA na informacyjne RNA (mRNA). Na bazie mRNA tworzone są w komórce białka.
Zaczęło się jeszcze pod koniec lat 80. XX wieku
Pod koniec lat 80. XX w. Ambros i Ruvkun prowadzili badania na małym nicieniu C. elegans, długim na 1 mm. Zaowocowały one odkryciem opisanym w 1993 r. nowego mechanizmu regulacji aktywności genów - mikroRNA. Okazało się, że mała cząsteczka RNA, zakodowana w genie lin-4, przyłącza się do genu lin-14 i blokuje produkcję białka w nim zapisanego. Innymi słowy, lin-4 blokuje aktywację genu lin-14.
Choć odkrycie dotyczyło małego nicienia - ma ono uniwersalny charakter, dotyczy bowiem innych organizmów, w tym ludzi. Dzięki niemu można lepiej zrozumieć rozwój komórek i tkanek, a także zaburzenia procesu i powstawania i funkcjonowania prowadzące do chorób.
Odkrycie mechanizmu regulacji genów za pośrednictwem mikroRNA jest pomocne w zrozumieniu rozwoju takich chorób, jak nowotwory, cukrzyca, choroby autoagresywne.
Za swoje prace naukowy duet Ambros i Ruvkun był już wielokrotnie nagradzany. Prestiżową Nagrodę im. Alberta Laskera w dziedzinie podstawowych badań medycznych, przyznawaną corocznie przez amerykańską fundację Lasker Foundation za wybitne osiągnięcia w badaniach w medycznych dziedzinach podstawowych, otrzymali oni w 2008 wraz z brytyjskim genetykiem Davidem Baulcombe. W 2014, wraz z izraelskim mikrobiologiem Nahumem Sonenbergiem, dostali Nagrodę Wolfa w dziedzinie medycyny. Rok później nobliści wspólnie dostali Breakthrough Prize in Life Sciences.
Laureaci to Amerykanie
Victor Ambros urodził się w 1953 r w miejscowości Hanover (New Hampshire, USA). Wychowywał się na farmie wraz z siedmiorgiem rodzeństwa. W maju 2013 r na łamach "Journal of Cell Biology" wspominał: "Byłem pierwszym naukowcem w mojej rodzinie. Mój tata był imigrantem z Polski. Przybył do Stanów Zjednoczonych tuż po drugiej wojnie światowej i spotkał moją mamę. Pobrali się, przeprowadzili na farmę w Vermont i zaczęli uprawiać ziemię. Moje rodzeństwo i ja dorastaliśmy pośród krów i świń, i pomagaliśmy siać i zbierać kukurydzę, w pracach tego rodzaju".
Jest pierwszym naukowcem w rodzinie. Doktoryzował się w 1979 r. w MIT (Massachusetts Institute of Technology) pod kierunkiem noblisty Davida Baltimore'a, a następnie - wraz z Ruvkinem - prowadził badania postdoc w laboratorium innego noblisty (2002 r.), H. Roberta Horvitza. Obecnie jest profesorem University of Massachusetts Medical School w Worcester (Massachusetts).
Drugi laureat, Gary Bruce Ruvkun, urodził się w marcu 1952 r. w Berkeley (Kalifornia, USA). Jest biologiem molekularnym w Massachusetts General Hospital i profesorem na Harvard Medical School w Bostonie.
Nagrodą w wysokości 11 mln koron szwedzkich (ok. 4,2 mln zł) laureaci podzielą się po równo. Wręczenie nagród planowane jest na 10 grudnia, w rocznicę śmierci Alfreda Nobla.