Wspólna modlitwa Żydów i chrześcijan zakończyły obchody 72. rocznicy wyzwolenia obozu Auschwitz. ZDJĘCIA

Przed monumentem położonym w bezpośredniej bliskości ruin dwóch największych komór gazowych Auschwitz II-Birkenau, w których Niemcy odebrali życie setkom tysięcy Żydów, zabrzmiały kadisz i żałobna modlitwa "El Male Rachamim". Zmówił je rabin Yehoshua Ellis, przedstawiciel naczelnego rabina Polski Michaela Schudricha. "Wieczny odpoczynek" za dusze ofiar zmówił bielsko-żywiecki biskup pomocniczy Piotr Greger.

Duchowni chrześcijańscy: proboszcz luterańskiej parafii w Wiśle ks. Waldemar Szajthauer, reprezentujący Kościół katolicki bp Greger, a także ks. dr Mikołaj Dziewiatowski z Autokefalicznego Kościoła prawosławnego w Polsce i rabin Yehoshua Ellis wspólnie recytowali Psalm 42. Po modlitwie m.in. byli więźniowie oraz premier Szydło złożyli znicze na pomniku ofiar obozu. 

O niezwykłej miłości Jurka Bieleckiego i Cyli, oraz ich ucieczce z obozu w Auschwitz w reportażu Ewy Szkurłat. POLECAMY

Wcześniej około 40 byłych więźniów niemieckich obozów złożyło wieniec i zapaliło znicze pod Ścianą Straceń w byłym Auschwitz I. Był to pierwszy akord obchodów 72. rocznicy wyzwolenia obozu, która przypada 27 stycznia. Byli więźniowie weszli na teren byłego obozu przez bramę główną z napisem „Arbeit macht frei”. Mimo mroźnej aury wielu z nich pokonało poobozowe alejki pieszo. Wielu z nich miało chusty w biało-niebieskie pasy, przypominające obozowe pasiaki. Przed Ścianą Straceń złożyli wieniec z biało-niebieskich kwiatów, układających się w pasy. W jego centrum widniał czerwony trójką z literą „P”, symbolizujący polskich więźniów politycznych, których Niemcy osadzali w swoich obozach.

„Dopóki żyję, będę tu przyjeżdżała. Moi rodzice tu właśnie zostali zamordowani. Miałam wtedy cztery lata i trzy starsze siostry. One już nie żyją, ale ja muszę tu przyjeżdżać. Zawsze! To jest pielgrzymka” – powiedziała Janina Malec. Jej rodzina została deportowana z Zamojszczyzny. „Tragedia Zamojszczyzny, która tu w Auschwitz została zgładzona jest mało znana” – dodała.

Były więzień Stanisław Zalewski, szefujący Polskiemu Związkowi Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych, nie krył żalu, że z ich ofiary świat nie wyciągnął konsekwencji. „Przyjeżdżamy, składamy kwiaty, modlimy się, nawet niektórzy płaczą. Jakie wnioski z tego wyciągnęła ludzkość na świecie? To co się dzieje w tej chwili na świecie jest dla nas świadectwem, że nasze cierpienie i to, co przeżyliśmy w obozie, poszło na marne. To smutna refleksja po 72 latach” – mówił drżącym, łamiącym się głosem.

W uroczystościach rocznicowych uczestniczyła też Stefania Wernik. „Urodziłam się w obozie z początkiem listopada 1944 r. Po wyzwoleniu mama przywiozła mnie do domu na taborecie. Ciężkie to były czasy. Piekło. Dziękuję Panu Bogu, że mnie wyzwolił, że żyję. Trzeba żyć. Emocje, z którymi się tu stykam, są bardzo silne. Nie mogłam dziś spać w nocy” – mówiła. Pani Stefani towarzyszył w piątek mąż - Jan. „Jesteśmy takim wojennym małżeństwem. Ja się urodziłem na Wołyniu. Przeżyłem ludobójstwo dokonane przez nacjonalistów ukraińskich. Dzięki Bogu i 27. Dywizji AK przeżyłem ja i moi rodzice” – mówił.

Główna ceremonia odbyła się wczesnym popołudniem w budynku tzw. Centralnej Sauny w byłym Auschwitz II-Birkenau. Wzięło w niej udział kilkudziesięciu więźniów obozu, w tym z zagranicy, premier Beata Szydło, a także przedstawiciele korpusu dyplomatycznego akredytowanego w Polsce. Uczestnicy ceremonii oddali też hołd ofiarom modląc się wspólnie przez pomnikiem ofiar. Zabrzmiały modlitwy żydowskie i chrześcijańskie.

Główną uroczystość poprzedziła msza św. odprawiona w oświęcimskim Centrum Dialogu i Modlitwy.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów, a także Polaków, Romów, jeńców sowieckich i osób innej narodowości. Obóz wyzwolili 27 stycznia 1945 r. żołnierze Armii Czerwonej.

27 stycznia obchodzony jest na świecie jako Międzynarodowy Dzień Pamięci o Ofiarach Holokaustu.

(PAP/ko)