„Blok 15, w którym znajduje się polska wystawa, nie jest już dostępny dla zwiedzających muzeum” – powiedział Bartyzel.

Muzeum zawarło jesienią ubiegłego roku umowę na wykonanie nowej, stałej wystawy „Polacy w KL Auschwitz. Mieszkańcy ziemi oświęcimskiej w czasie II wojny światowej” z konsorcjum dwóch firm: z Krakowa i Katowic. Ma ono 87 tygodni na demontaż istniejącej ekspozycji, konserwację poobozowego bloku 15, a także realizację i montaż nowej wystawy. Otrzyma za to 20,6 mln zł. Projekt zostanie zrealizowany dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Nowa stała wystawa zastąpi dotychczasową, która powstała jeszcze w 1985 r. Ekspozycja „Walka i martyrologia narodu polskiego w latach 1939-1945” była jedną z najstarszych na terenie Miejsca Pamięci.

Nowa ekspozycja będzie stanowiła rozszerzenie wystawy głównej skupiając się na losach Polaków w KL Auschwitz. Przybliży początki wojny i okupacji niemieckiej w Polsce, zobrazuje skalę prześladowań i okrucieństwa, a także planowość dokonywanych przez niemiecką policję aresztowań. Omówione zostaną mechanizmy deportacji polskich Żydów, kategorie polskich więźniów KL Auschwitz, przyczyny ich śmierci w obozie, a także temat wyzwolenia i budowania pamięci po wojnie.

Druga część dotyczyła będzie historii Oświęcimia w czasie II wojny – realiów okupacji, wysiedleń, a także niemieckich planów przebudowy miasta, jak też pomocy niesionej z narażeniem życia więźniom KL Auschwitz przez Ludzi Dobrej Woli, czyli Polaków mieszkających w pobliżu tzw. strefy interesów obozu. Był to obszar 40 km kw. izolujących teren obozowy od świata zewnętrznego. Całość zakończy wykaz ponad 1,2 tys. nazwisk osób pomagającym więźniom.

Bartosz Bartyzel powiedział, że w najbliższych tygodniach w bloku 21 udostępniona zostanie tymczasowa ekspozycja poświęcona losom Polaków w niemieckim obozie Auschwitz.

Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Pierwszy transport polskich więźniów politycznych, liczący 728 osób, przybył do Auschwitz z więzienia w Tarnowie 14 czerwca 1940 r. Polacy stanowili drugą, pod względem liczby osób deportowanych do obozu, grupę więźniów.

Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała także sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Z ponad 140 tys. Polaków deportowanych do obozu zgładzonych została połowa.

W 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau powstało muzeum.