"W 2023 r. Miejsce Pamięci odwiedziło ponad 1,67 mln osób. To 41 procent więcej niż w roku poprzednim. Oznacza to powolny powrót do sytuacji sprzed światowej epidemii" - powiedział w środę Paweł Sawicki. W 2022 roku Miejsce Pamięci Auschwitz odwiedziło 1,18 mln osób.
„Największą grupę odwiedzających w 2023 r. stanowiły osoby z Polski. Kolejnymi krajami, z których przyjeżdżali odwiedzający były: Wielka Brytania, Czechy, Niemcy, Hiszpania, Stany Zjednoczone, Włochy, Francja, Słowacja i Niderlandy. Niemal dwie trzecie rezerwacji dokonywanych było poprzez stronę visit.auschwitz.org, gdzie część odwiedzających decyduje się wesprzeć finansowo misję Miejsca Pamięci dzięki systemowi +pay what you want+” – podał Sawicki.
Obecnie po Miejscu Pamięci oprowadza 324 przewodników w 20 językach.
Zdaniem dyrektora muzeum Piotra Cywińskiego, współcześnie „pamięć o tragicznych wydarzeniach Auschwitz stanowi nie tylko fundament ochrony świata przed destrukcyjnym wpływem wszelkich ideologii nienawiści i uprzedzeń, ale również kształtuje naszą moralną odpowiedzialność”. „To, że prawie 90 procent odwiedzających muzeum poszerza swoją świadomość historyczną pod opieką naszych edukatorów, ma fundamentalne znaczenie” - powiedział dyrektor.
Jak dodał, „przejście przez autentyczną przestrzeń poobozową staje się zatem nie tylko zdobyciem konkretnej wiedzy o faktach czy datach, lecz głębokim osobistym doświadczeniem, które skłania do refleksji nad naszymi własnymi etycznymi postawami”.
Cywiński zaznaczył, że już teraz odwiedzający z całego świata będą mieli możliwość skorzystania z platformy pozwalającej na zwiedzanie na żywo z przewodnikiem za pośrednictwem internetu. Służy do tego aplikacja „Auschwitz in Front on Your Eyes”. Narracja prowadzona będzie na żywo, a edukator będzie wykorzystywał materiały multimedialne, archiwalne fotografie, prace artystyczne, dokumenty oraz świadectwa Ocalałych.
Paweł Sawicki poinformował zarazem, że w 2023 roku o ponad 12 procent wzrosła liczba uczestników pobytów studyjnych w muzeum. To poszerzona forma wizyty z dodatkowymi zajęciami edukacyjnymi. Ponad połowę z 21,4 tys. uczestników stanowiły osoby z zagranicy.
„Łącznie Międzynarodowe Centrum Edukacji o Auschwitz i Holokauście zorganizowało w ramach tych wizyt ponad 930 różnego rodzaju zajęć edukacyjnych. Szczególnie ważne jest tu systemowe, publiczne wsparcie organizacji przyjazdów uczniów do Miejsca Pamięci. Poza tym w Centrum odbyło się wiele konferencji i seminariów, w tym międzynarodową konferencję edukacyjną poświęconą nowym technologiom w edukacji o Auschwitz i Holokauście” – powiedział Andrzej Kacorzyk, dyrektor Centrum.
Sawicki zaznaczył, że z myślą o rosnącej liczbie gości muzeum stworzyło nowego Centrum Obsługi Odwiedzających. Zostało otwarte 14 czerwca 2023 roku. Jego projekt pozwolił na zachowanie historycznego budynku, w którym w czasie istnienia obozu mieściły się rzeźnia i mleczarnia. Przestrzeń tę z terenem Miejsca Pamięci łączą dwa przejścia podziemne. Przy Centrum powstaje trzypiętrowy hostel. Częścią projektu był remont sali kinowej, w której można oglądać ośmiominutowy film wprowadzający. Amerykański aktor Mark Hamill użyczył głosu w wersji angielskiej. W 2023 r. obraz obejrzało ponad 250 tys. osób.
Paweł Sawicki dodał, że ważnym elementem edukacji jest wirtualna wspólnota pamięci w mediach społecznościowych. Z treści publikowanych na oficjalnych kontach muzeum korzysta ponad 2,35 mln osób, a posty placówki wyświetlono ponad 1,158 mld razy. Liczba obserwujących konto w serwisie X przekroczyła 1,6 mln.
Istotnym elementem nauczania są lekcje internetowe dostępne na stronie lekcja.auschwitz.org, a także cykl dwujęzycznych podcastów „O Auschwitz”, dostępny w światowych serwisach. Dotychczas powstało 41 jego odcinków. Odtworzono je ponad 1,5 mln razy.
Muzeum przypomniało, że rekordowym pod względem frekwencji był rok 2019. Wówczas Miejsce Pamięci odwiedziło 2,32 mln osób. W latach pandemii COVID-19 liczba gości radykalnie zmalała – 560 tys. w 2021 roku i 502 tys. rok wcześniej.
Niemcy założyli obóz Auschwitz w 1940 r., aby więzić w nim Polaków. Auschwitz II-Birkenau powstał dwa lata później. Stał się miejscem zagłady Żydów. W kompleksie obozowym funkcjonowała sieć podobozów. W Auschwitz Niemcy zgładzili co najmniej 1,1 mln ludzi, głównie Żydów. Spośród ok. 140-150 tys. deportowanych do obozu Polaków śmierć poniosła niemal połowa. W Auschwitz ginęli także Romowie, jeńcy sowieccy i osoby innej narodowości.
W 1947 r. na terenie byłych obozów Auschwitz I i Auschwitz II-Birkenau powstało muzeum. Były obóz w 1979 r. został wpisany, jako jedyny tego typu obiekt, na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.