2 stycznia 2022 roku zmarł fiński reżyser i producent Jarmo Jääskeläinen. Miesiąc wcześniej, 2 grudnia 2021, Rada Programowa Krakowskiej Fundacji Filmowej zdecydowała o przyznaniu mu Smoka Smoków za wkład w rozwój światowego kina dokumentalnego. Uroczystość wręczenia statuetki, lekcja mistrzowska laureata oraz retrospektywa jego twórczości miały mieć miejsce podczas najbliższej edycji Krakowskiego Festiwalu Filmowego.

„Jesteśmy wstrząśnięci informacją o śmierci naszego laureata, który dwa tygodnie temu potwierdził przyjazd do Krakowa, bardzo się cieszył na wizytę w Polsce i spotkanie z przyjaciółmi, a także młodymi widzami, którzy do tej pory nie mieli okazji zapoznać się z jego filmami” – mówi dyrektor festiwalu Krzysztof Gierat.

W 1965 roku Jääskeläinen rozpoczął studia w łódzkiej szkole filmowej, potem na wiele lat został w Polsce, dokumentując wnikliwie i poza wszelką cenzurą burzliwe wydarzenia lat 70. i 80. Jego filmy są doskonałym świadectwem przemian w świadomości Polaków, odzyskujących wewnętrzną wolność i walczących o prawo do godnego życia.

Kamera Jääskeläinena obserwuje szok przyjaciół po śmierci Stanisława Pyjasa w 1977 roku, nadzieje Polaków związane z pierwszą wizytą Jana Pawła II w ojczyźnie 1979 roku, ból i wściekłość po zamordowaniu księdza Jerzego Popiełuszki w 1984 roku. Podczas stanu wojennego reżyser zajmie się internowanymi i analizą nastrojów w Solidarności, w filmie “Pomnik” powróci do roku 1970 i tragicznych wydarzeń grudniowych. Po wielu latach, w 2011 roku odnajdzie trójkę uczestników strajku w Gdańsku, by wysłuchać ich, pełnych goryczy, refleksji o roztrwonieniu ideałów Sierpnia 80.

Jääskeläinen był jednym z pierwszych reżyserów, którzy głęboko zmierzyli się z dramatem Holocaustu. Jego wrażliwość potwierdzają filmy: “Choroba głodowa” za którą otrzymał Srebrnego Lajkonika na Krakowskim Festiwalu Filmowym w 1984 roku oraz “Umschlagplatz”, pierwszy filmowy wywiad rzeka z Markiem Edelmanem.

Swoją karierę kontynuował w Finlandii jako reżyser, producent i pedagog. W roku 2011 otrzymał nagrodę za całokształt twórczości od Fińskiej Akademii Telewizyjnej.

Podczas Krakowskiego Festiwalu Filmowego odbędzie się wieczór poświęcony dorobkowi laureata Smoka Smoków oraz pokazane zostaną filmy Jarmo Jääskeläinena.

Nagroda Smok Smoków to najwyższe wyróżnienie Rady Programowej Krakowskiej Fundacji Filmowej, organizatora Krakowskiego Festiwalu Filmowego, jako wyraz uznania za wkład w rozwój światowej kinematografii w dziedzinie filmu dokumentalnego i animowanego. Wśród dotychczasowych laureatów znalazło się wielu znamienitych twórców m.in. Werner Herzog, Priit Pärn, Kazimierz Karabasz, Bohdan Kosiński, Bogdan Dziworski, Allan King, Albert Maysles, Jonas Mekas, Marcel Łoziński, Helena Trestíková, Stephen i Timothy Quay, Raoul Servais, Jerzy Kucia czy Paul Driessen.

Krakowski Festiwal Filmowy to najważniejsze w Polsce święto kina dokumentalnego, krótkometrażowego i animowanego. To przestrzeń gdzie wybitni i uznani filmowcy z całego świata spotykają się z debiutantami, a publiczność staje oko w oko z twórcami i bohaterami filmów. To festiwal uroczystych premier i trampolina do międzynarodowej kariery, ale przede wszystkim miejsce spotkań tych, którzy kochają kino - w kameralnych salach legendarnych krakowskich kin studyjnych i w wirtualnym świecie seansów online. Serce dokumentu bije w Krakowie!

Krakowski Festiwal Filmowy odbędzie się w krakowskich kinach od 29 maja do 5 czerwca oraz online w całej Polsce w dniach od 3-12 czerwca 2022.