My, narzekający na długą męczącą zimę, powracające opady śniegu i ciemne poranki powinniśmy od czasu do czasu sięgnąć po literaturę skandynawską. Szwedzi, Norwegowie, Finowie tak blisko żyjący natury perfekcyjnie oddają w literackich opisach bezwzględność i surowość swojego klimatu.
To właśnie przede wszystkim uderza w powieści napisanej przez Tove Jansson. Fińska autorka, mieszkająca w różnych miejscach półwyspu skandynawskiego , tworząca po szwedzku, przeszła do historii jako twórczyni historii o Muminkach. Na Północy cenione są również jej utwory dla dorosłych, teraz my również możemy jedną z tych książek przeczytać dzięki znakomitemu tłumaczeniu Haliny Thylwe.
A więc zima, małe miasteczko, skuta lodem zatoka, zasypane drogi, odcięte od świata domy. A w jednym z nich miejscowa sława, szanowana obywatelka Anna. Od lat samotna, zajmująca się ilustrowaniem książek dla dzieci, mieszkająca w o wiele za dużej dla niej willi. Utrzymuje sporadyczny kontakt z sąsiadami, którzy obserwują ją z daleka, pomagają, kiedy tego potrzebuje. Pewnego dnia dociera do niej Katri, młoda dziewczyna, uważana w miasteczku za kontrowersyjną dziwaczkę. Jej rodzina to opóźniony w rozwoju brat i wielki bezimienny pies. Rodzice od dawna nie żyją. Katri realizuje dzień po dniu plan stworzenia nowej rodziny w domu ilustratorki, osacza ją i odbiera nie tylko spokój i stabilizację, ale też dosłowną życiową przestrzeń. Wprowadza się do starszej kobiety, potem ściąga i brata i psa. Mieszkańcy miasteczka przeczuwają katastrofę, ale ich reakcje nie maja wpływu na to co dzieje się w domu ilustratorki, coraz bardziej osaczanej przez nowych lokatorów, ciągle jednak żyjącej nadzieją, że jej życie zmieni się na lepsze.
To historia samotności i toksycznych relacji. Przejmująca opowieść o tęsknocie za bliskością, uczuciem, ale też o strachu i bezradności wobec silnych osobowości. A wszystko w mroźnym klimacie, w surowych warunkach ciemnej skandynawskiej zimy.
Wyjątkowa powieść dla dorosłych stworzona przez „Mamę Muminków”.
Barbara Gawryluk

Tove Jansson , Uczciwa oszustka . Tłumaczenie: Halina Thylwe. Wydawnictwo Nasza Księgarnia