Sąd nad książką: współczesny Stambuł i nieznane wiersze Grochowiaka

Artur Grabowski i Bogusława Bodzioch-Bryła spierać się będą o dwie książki: „Stambuł, Stambuł” Burhana Sönmeza i „Wiersze niepublikowane” Stanisława Grochowiaka.

Debata odbyła się w środę 15 marca, o g.18, w Radiu Kraków, w Studiu im. Romany Bobrowskiej.

Obejrzyj:

^{Fot. Książkowe Klimaty}

„Stambuł, Stambuł” Burhan Sönmez

Wydawnictwo Książkowe Klimaty

To niezwykły portret tureckiej metropolii, a jednocześnie wyraz wiary w siłę opowieści. Książka - choć czytelnik nie ma pewności, w jakim czasie dzieją się opowiadane historie - bardzo wiele mówi o współczesnej Turcji, a także o tym, jak człowiek może sobie radzić w sytuacji opresji.

Dziesięć dni w sercu Stambułu. Dziesięć dni w podziemnym więzieniu, w którym przebywa czterech więźniów. Kiedy nie są torturowani, snują – na podobieństwo bohaterów Dekameronu – opowieści o życiu i mieście, jakie znali w przeszłości. Stopniowo ich historie wyłaniają się z podziemi, mówiąc równie wiele o opowiadających, co o samym Stambule.

Stambuł, Stambuł to opowieść o sile ludzkiej wyobraźni, o ocalającej roli śmiechu i o tym, że wszędzie jest tyle samo nadziei, co cierpienia. Głęboko poruszająca powieść o przeobrażającej roli słów w czasach rozpaczy. |

Ece Temelkuran

Stambulskie podziemne więzienie przypomina marokański Tazmamart z prozy Tahara Ben Jellouna. Burhan Sönmez opowiada zresztą o tym samym, co Ben Jelloun, zderzając okrucieństwo z duchową łagodnością. To opowieść o mieście i o upływie czasu. O heroicznych próbach zachowania człowieczeństwa, którego istotę zgłębiają więźniowie opowiadający sobie historie. Przejmująca powieść.

Jarosław Czechowicz, „Krytycznym okiem”

^{Stanisław Grochowiak. Fotografia z 1965 r. Źródło: wikipedia}

„Wiersze niepublikowane” Stanisław Grochowiak

Wydawnictwo Muzeum Literatury

Tom „Wiersze niepublikowane” zawiera 32 wiersze Stanisława Grochowiaka odnalezione w zbiorach Muzeum Literatury. Są wśród nich utwory z wszystkich etapów twórczości, zarówno bajki da dzieci jak i wiersze nawiązujące do estetyki baroku.

„Wiersze zostały podzielone na trzy grupy tematyczne, w obrębie każdej z nich są ułożone chronologiczne. Najwcześniejsze wiersze w tym zbiorku powstały, gdy Grochowiak miał zaledwie 14 lat, najstarsze powstały niedługo przed jego śmiercią” - mówiła Grażyna Grochowiakowa z Muzeum Literatury.

W zbiorku zatytułowanym „Wiersze niepublikowane” jest też wymyślone przez poetę „Epitafium Stanisława Grochowiaka”, które głosi: „Chciał uchodzić za dziwadło/, ale w drodze mu się padło”.

W ubiegłym roku obchodziliśmy 40. rocznicę śmierci tego najważniejszego twórcy pokolenia „Współczesności”, poety, prozaika i dramaturga, który o swojej twórczości pisał: „Wolę brzydotę. Jest bliżej krwioobiegu słów”. Takie deklaracje i przesycona opisem rzeczy powszednich, zepsutych i brzydkich poezja szubko uczyniły z niego najważniejszego twórcę nurtu turpistycznego.

Pierwszy, od razu głośny tomik poetycki, „Balladę rycerską”, opublikował w 1956 r. Potem były „Menuet z pogrzebaczem” (1958), „Rozbieranie do snu” (1959), „Agresty” (1963). W kolejnych tomikach – „Kanon” (1965) i „Nie było lata” (1969) – Grochowiak zwrócił się w stronę estetyki klasycystycznej. Ostatni etap twórczości artysty to zbiory takie jak: „Polowanie na cietrzewie” (1972), „Bilard” (1975) i wydane po śmierci poety „Haiku Images” (1975).

Grochowiak uprawiał też prozę – wydał tom opowiadań „Lamentnice” (1958), powieści: „Trismus” (1963) i „Karabiny” (1965) a także dramaty takie jak „Szachy” (1961), „Partita na instrument drewniany” (1962), „Chłopcy” (1964).

Projekt realizowany w ramach programu Ministerstwa Kultury "Promocja czytelnictwa”. 

Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego:

Instytut Książki: