Podkrakowska Mogiła - mogilski folklor i odpusty

Od dziś - 18. września - możemy oglądać już obie części wystawy "Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty – Mogiła" - przygotowanej przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Pierwsza część, prezentowana do 10 listopada 2012 roku w centrum Krakowa – w Pałacu Krzysztofory, przedstawia archeologiczne dzieje Mogiły, rolę opactwa cysterskiego w jej historii, a także obecność mogilskich wątków w polskiej kulturze i sztuce.

Druga część, natomiast prezentowana od dziś do 17 lutego 2013 roku, w nowohuckim oddziale Muzeum na os. SŁonecznym, poświęcona została tradycjom odpustów mogilskich i barwnemu folklorowi tej jednej z najciekawszych wsi podkrakowskich.


Tereny dzisiejszej Nowej Huty to obszar najlepiej przebadany pod względem archeologicznym, jako że prowadzone podczas budowy prace ziemne poprzedzane były zawsze wcześniejszymi badaniami archeologicznymi.
Eksponowane na wystawie zabytki archeologiczne, znalezione na terenie Mogiły, reprezentują wszystkie epoki i kultury osiedlające się na tym terenie od czasów pojawienia się pierwszych koczowników, aż po czasy historyczne.
Najstarszym pomnikiem prehistorycznych czasów, obecnym w krajobrazie Mogiły, jest kopiec Wandy, usypany prawdopodobnie w VII lub VIII wieku n.e.

Wiele miejsca na wystawie poświęcono dziejom cysterskiego opactwa, które nieprzerwanie trwa na ziemiach Mogiły od 1222 roku do dnia dzisiejszego.

Legenda o Wandzie, córce Kraka, założyciela Krakowa, która przynajmniej od czasów Jana Długosza wiązana była z prehistorycznym kopcem w Mogile, to najlepiej znana „nowohucka” legenda. Jednak od czasu, gdy Wincenty Kadłubek zamieścił ją w swojej Kronice polskiej, jej treść zmieniała się wielokrotnie, dostosowując się do potrzeb czasów i opowiadających. Dlatego część wystawy została poświęcona różnym aspektom tej najbardziej zmiennej legendy.

Mogiła stała się także tłem dla pierwszej polskiej opery narodowej. Zaobserwowane podczas mogilskiego odpustu wydarzenia natchnęły Wojciecha Bogusławskiego do napisania Krakowiaków i Górali. Również legenda Wandy inspirowała artystów, a wśród nich Cypriana Kamila Norwida oraz Stanisława Wyspiańskiego, do tworzenia wyjątkowych dzieł scenicznych. W jednej z sal zaprezentowane zostały projekty scenograficzne oraz liczne fotografie teatralne z różnych inscenizacji sztuk inspirowanych dziejami Mogiły.

Ostatnim tematem prezentowanym na wystawie są barwne odpusty mogilskie oraz ludowe tradycje, pielęgnowane przez wieki, których najpiękniejszym świadectwem są bogato zdobione mogilskie stroje.



Wystawa:
Zapomniane dziedzictwo Nowej Huty – Mogiła

Pałac Krzysztofory, Rynek Główny 35
13 września – 10 listopada 2012 r. (wernisaż 12.09.2012 o godz. 17.00)
Wystawa otwarta środa – niedziela 10:00–17:30

Oddział Dzieje Nowej Huty, os. Słoneczne 16
19 września 2012 – 17 lutego 2013 (wernisaż 18.09.2012 o godz. 14.00)
Wystawa czynna w godzinach otwarcia oddziału

mogila 2

Zdjecia:

1. Giovanni Battista Biasion, Fantastyczny widok Krakowa i trzy kopce: Kościuszki, Wandy i Krakusa, ok. 1830 r., wł. Muzeum Historycznego Miasta Krakowa
2. Stacja kolejowa w Mogile, fot. nieznanego autora, ok. 1910 r., wł. Muzeum Historycznego Miasta Krakowa
3. Dokument fundacyjny klasztoru w Mogile, 1222 r., fot. Andrzej Janikowski, wł. Opactwa Cystersów w Mogile
4. Witold Chomicz, Wanda, 1935 r., fot. Andrzej Janikowski, wł. Muzeum Historycznego Miasta Krakowa
5. Konstanty Niemczykiewicz, Odpust w Mogile pod Krakowem, 1878 r., fot. Andrzej Janikowski, wł. Muzeum Historycznego Miasta Krakowa
6. Kościół św. Wacława i Najświętszej Marii Panny w Mogile, fot. Maria Lempart, 2010 r., wł. Muzeum Historycznego Miasta Krakowa
7. Henryk Hermanowicz, Widok z kopca Wandy na kombinat w Nowej Hucie, lata 60. XX w., wł. Muzeum Historycznego Miasta Krakowa
8. Drewniany kościół św. Bartłomieja w Mogile, fot. Maria Lempart, 2010 r., wł. Muzeum Historycznego Miasta Krakowa