Oni wcielają w życie wartości bliskie księdzu Józefowi Tischnerowi. Znamy nominowanych do wyjątkowej nagrody

Od 2022 r. Nagroda Znaku i Hestii im. ks. Józefa Tischnera jest przyznawana w dwóch równorzędnych kategoriach:

1. za książkę lub cykl publikacji, które stanowią kontynuację Tischnerowskiego „myślenia według wartości”,

2. za inicjatywy duszpasterskie i/lub społeczne będące działaniem według wartości głoszonych przez ks. Józefa Tischnera.

Wszystkie książki nominowane w tym roku w pierwszej kategorii dotykają skomplikowanych dziejów Europy.

Wacław Radziwinowicz – publicysta, dziennikarz, znawca Rosji – w książce „Putin, car Atlantydy. Droga do wielkiej wojny” (Agora, Warszawa 2023) rysuje przenikliwy portret dzisiejszego władcy Rosji, którego ukształtowały chuligańskie ulice Leningradu i kluby sportów walki, gdzie razem z nim rośli przyszli żołnierze i ojcowie chrzestni miejskich mafii, a potem służba w organach bezpieczeństwa. W tych, niby dalekich od siebie światach, panował ten sam kult brutalnej siły, pogarda dla słabych. „Car Atlantydy” to także opowieść o tym, jak można ogromne państwo zawrócić z drogi rozwoju i odcinając społeczeństwo od wolnych mediów, pogrążyć je w paranojach, obsesjach i urazach by w konsekwencji pchnąć je w absurdalną wojnę z Ukrainą oraz konflikt z Zachodem.

„Ukraina. Wyrwać się z przeszłości” (Międzynarodowe Centrum Kultury, Kraków 2023; przeł. Katarzyna Kotyńska i Joanna Majewska-Grabowska) Jarosława Hrycaka to znakomita, obszerna, pełna rozmachu próba zmierzenia się z trudną historią własnego narodu. Jarosław Hrycak – ukraiński historyk, intelektualista, profesor i szef katedry historii na Ukraińskim Uniwersytecie Katolickim we Lwowie – to autor obdarzony świetnym piórem, któremu udaje się w nowoczesny sposób podkreślić wyjątkowość Ukrainy na mapie Europy. Nie jest to jednak książka apologetyczna, lecz uczciwa rozprawa również z ciemnymi kartami ukraińskiej historii.   

„Chrześcijanie wobec Żydów. Od Jezusa po inkwizycję. XV wieków trudnych relacji” kard. Grzegorza Rysia (WAM, Kraków 2023) to niezwykła próba ukazania stosunku chrześcijan do Żydów w starożytności i wiekach średnich, w okresie budowania tożsamości zarówno Kościoła, jak i judaizmu rabinicznego. Wspólne relacje wyznawców obu religii od początku naznaczone były napięciem, które z biegiem lat pogłębiało się i obejmowało kolejne dziedziny życia, by osiągnąć apogeum w drugim tysiącleciu chrześcijaństwa. Wtedy to pojawiły się krucjaty, pogromy, wypędzenia i inkwizycja. Powstała rana, którą coraz trudniej było wyleczyć. Odważna opowieść, poparta źródłami, analizą tekstów i wydarzeń o bolesnym pęknięciu we wspólnym dziedzictwie chrześcijan i wyznawców judaizmu, w której autor zadaje pytanie o to, co z tym pęknięciem zrobimy?

W drugiej kategorii „za inicjatywy duszpasterskie i/lub społeczne będące działaniem według wartości głoszonych przez ks. Józefa Tischnera” nominację, chyba pierwszy raz w historii, otrzymała… parafia. Poznańska Łacina z proboszczem ks. Radkiem Rakowskim to nie pierwsza lepsza parafia – to miejsce inne niż wszystkie. Otwarta w bloku na nowoczesnym osiedlu, bez kościoła , a w lokalu usługowym. Model funkcjonowania parafii w pełni opiera się na świeckich , zarządza nią „menadżerka parafii”, angażują wiernych czyniąc ich współodpowiedzialnymi za wspólnotę , prowadzą działalność ewangelizacyjną. Miejsce gościnne dla wszystkich a ostatnio ruszyła w niej pierwsza w Polsce nanokaplica – sterowana aplikacją!

Nominacja dla Roberta Drogosia to wyraz uznania dla jego trwającej już trzy dekady działalności w sektorze pomocowym. Jako prezes Centrum ds. Katastrof i Klęsk Żywiołowych „Tratwa” Drogoś wraz ze współpracownikami i wolontariuszami reaguje we wszelkich sytuacjach kryzysowych, ale też działa długofalowo: walczy z wykluczeniem społecznym, dba o budowanie lokalnych więzi. Ma za sobą doświadczenie m.in. pracy w ośrodku dla osób w kryzysie bezdomności. Jesienią 2021 roku na pograniczu polsko-białoruskim wspierał Grupę Granica, organizując pomoc materialną dla ludzi w drodze. W trzecim dniu pełnoskalowej agresji Rosji na Ukrainę uruchomił całodobowy punkt, który stał się największym na Dolnym Śląsku centrum pomocy humanitarnej dla uchodźców. Niegdyś działał we Wrocławiu podczas powodzi 1997 roku, dziś znowu pomaga powodzianom.

Tośka Szewczyk to pseudonim osoby skrzywdzonej seksualnie przez duchownego, autorki książki „Nie umarłam. Od krzywdy do wolności” (wyd. Więź), publicystki, zaangażowanej w działalność na rzecz upodmiotowienia osób skrzywdzonych w Kościele. Zainicjowała wręczenie biskupom „talerza skrzywdzonych” stanowiącego symboliczne oskarżenie o zaniechania; zyskała tym uwagę mediów i społeczności kościelnej. Jest współinicjatorką i główną autorką listu osób skrzywdzonych do Rady Stałej KEP, który zaowocował zapowiedzią spotkania episkopatu ze skrzywdzonymi i przedstawienia ich postulatów na jesiennym synodzie. „Tośka prezentuje unikalną postawę – pisze Zbigniew Nosowski. – Imponująca jest jej determinacja i zdolność do prowadzenia dialogu w najtrudniejszych, a zarazem najdelikatniejszych kwestiach – tak bliska spuściźnie ks. Józefa Tischnera”.

O nominowanych  rozmowa z  Sekretarzem Nagrody dr hab. Łukaszem Tischnerem , profesorem UJ   w programie " Przystanek kultura"  we wtorek 8 października  po 14.30 

Laureaci Nagrody Znaku i Hestii im ks.Józefa Tischnera zostaną ogłoszeni podczas Gali Nagrody, która odbędzie się 21 listopada o godz. 18.00 w Nowohuckim Centrum Kultury w Krakowie!

opr. mat.pras Nagroda im  ks.J.Tischnera/jd