Idea festiwalu nawiązuje do koncepcji palestyńsko-amerykańskiego intelektualisty Edward Saida i jego najgłośniejszego dzieła - „Orientalizmu”. W pracy tej rozprawia się on z funkcjonującym w świecie zachodu wyobrażeniem na temat tzw. „orientu”, którego spuścizną są funkcjonujące do dnia dzisiejszego stereotypy i uprzedzenia.

Program festiwalu został stworzony z myślą o najbardziej aktualnych wydarzeniach na Bliskim Wschodzie. Dlatego, przedstawimy kilka bloków tematycznych, na które składają się pokazy filmów oraz dyskusje z udziałem ekspertów zajmującymi się tematyką szeroko pojętego „orientu” na co dzień.


PROGRAM:

22.04.2013, godz. 18:00

FOCUS: UCHODŹCY NA BLISKIM WSCHODZIE
Pokaz filmu pełnometrażowego oraz etiud dokumentalnych z obozów
dla uchodźców na Bliskim Wschodzie

Po seansie zapraszamy na dyskusję z udziałem zaproszonych gości:
dr hab. Paweł Siwiec – profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego w Instytucie Bliskiego i Dalekiego Wschodu WSMiP. W okresie 1997-1999 był II sekretarzem (konsul) Ambasady RP w Ammanie zaś w latach 2003-2004 jako I sekretarz Ambasady RP w Bagdadzie pełnił funkcję doradcy politycznego dowódcy wielonarodowej brygady w Karbali.
Tadeusz Szczepaniak – dyrektor biura PAH w Krakowie



reż. Mahmoud Al Massad, Holandia, 2010, 81’
Bashir Mraish to znany jordański rysownik, autor politycznych satyr, członek Ruchu Wyzwolenia Palestyny, a także syn Mamouna Mraisha, zabitego przez Mossad w Atenach w 1983 roku. Film jest rekonstrukcją tych tragicznych zdarzeń. Widzimy jak zamaskowani motocykliści ostrzelali samochód, którym jechał kilkuletni Bashir wraz z ojcem i jego kolegami. Zginęli wszyscy dorośli, a Bashir został ranny. Mimo, że przeżył uznano go za martwego. W filmie, już jako dorosły człowiek, powraca do tych tragicznych zdarzeń, próbując uporać się z przeszłością.

Potrzeba zbadania, czy raczej prześwietlania przeszłości, jest w tym filmie unaoczniona w sposób silny i widoczny. Podkreślają ją również sceny z prawdziwego prześwietlania mózgu, jakim poddany jest Bashir. A wszystko po to, aby w sposób wyraźny zobrazować jak względne okazuje się być w efekcie ludzkie życie.
Szczególnie, gdy poświęca się go polityce i wystawia jako broń do walki z nierozwiązywalnym z góry konfliktem. A ten odgrywa poważną rolę w Jordanii, gdzie ponad jedna trzecia narodu to palestyńscy uchodźcy.


23.04.2013, godz. 17:30

FOCUS: ARABSKA WIOSNA: SUKCES CZY PORAŻKA?
17:30
Pokaz etiud dokumentalnych z Egiptu:
Materiały te dokumentuje protesty z dnia 25 stycznia br., w drugą rocznicę rewolucji w miastach Kair i Aleksandria. Na szczególną uwagę zasługuje film z Aleksandrii, na którym widać uzbrojonych protestujących. Powstaje pytanie, czy zostali oni przez kogoś opłaceni i najęci do rozpętania zamieszek, czy są to po prostu zwykli chuligani? Nagrania te pochodzą od Egipcjanina, który przekazując filmy organizatorom naszego festiwalu, prosił o nieujawnienie jego tożsamości.

18:00
Pokaz filmu: „Powrót na plan Tahrir”
Powrót na plac wolności,
reż. Petr Lom, Torstein Grude, Grecja/Norwegia, 2012, 83’
Willy, piętnastoletni chłopak, rok po styczniowych protestach nadal boryka się z obrażeniami, których doznał w trakcie przemieszczania się na Plac Tahrir. Jego rodzina, żyjąc w ubóstwie, łoży na leczenie ran sumy większe niż te, które może przeznaczyć na codzienne utrzymanie.

Salwę, młodą dziewczynę z niewielkiej wioski egipskiej, poznajemy w momencie jej walki o odzyskanie reputacji i godności w swej lokalnej społeczności. Salwa dzieli los wielu młodych kobiet, protestujących na Placu Tahrir - sama ich obecność i publiczne zaangażowanie uznawane jest w konserwatywnej wspólnocie za prostytucje i przekroczenie obowiązujących norm. Jej odwaga i szczerość pozwalają na zbudowanie opowieści o wyzwoleniu z ugruntowanych struktur społecznej dyskryminacji, szowinizmu i patriarchatu, który wyznacza egipskim kobietom określone miejsce i odbiera im głos. Walka przeciwko tak rozumianej hierarchii okazuje się także ważną stawką rewolucji.

Pozostałe historie to dojmujące obrazy przemocy i protestu, a także pretekst do refleksji nad medialnym charakterem egipskiej rewolucji, nad nowymi kanałami komunikacji ludzi, którzy postanawiają stanąć przeciwko opresyjnej władzy. Choć przestrzenią mobilizacji i wzmacniania rewolucyjnych haseł coraz częściej staje się Facebook, zaś filmy, nagrywane za pomocą telefonów komórkowych, dostarczające kolejnych kadrów z placu, są głównym nośnikiem przekazu, to jednak prawdziwy protest dokonuje się w akcji ciał i głosów. Rewolucja to obecność tysięcy ludzi w fizycznej przestrzeni, w sile ich krzyku i w ich radykalnych gestach.


19:30
PROJEKT: POLSKA: dyskusja:
ARABSKA WIOSNA: SUKCES CZY PORAŻKA?

Po seansie zapraszamy na dyskusję z udziałem zaproszonych gości:
dr Konrad Pędziwiatr - adiunkt w Katedrze Studiów Europejskich, Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie i w Wyższej Szkole Europejskiej im. ks. Józefa Tischnera oraz członek Komitetu Badań nad Migracjami PAN. Autor licznych publikacji naukowych i popularnonaukowych na temat religii i etniczności w procesach migracji, islamu i muzułmanów w Europie i Polsce, oraz islamu politycznego i migracji w świecie arabskim.
dr Łukasz Fyderek - doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce; obronił rozprawę doktorską poświęconą systemowi politycznemu Arabskiej Republiki Syrii


24.04.2013, godz. 18:00

FOCUS: IRAN
Pokaz filmu pełnometrażowego oraz etiudy dokumentalnej z Iranu


reż. Nahid Persson Szwecja 2008, 91’
Uboga, ale olśniewająco piękna dziewczyna (studentka architektury, Farah Diba) spotyka potężnego monarchę (szacha Iranu, Mohammada Rezę Pahlaviego). Ten zakochuje się w niej od pierwszego wejrzenia. Potem jest ślub jak z bajki, czwórka dzieci (pierwszy to wymarzony dziedzic tronu) i... bajka się kończy.

Protesty, które w 1978 roku ogarniają Iran, przekształcają się w regularną rewolucję, pozornie niezniszczalne struktury rządowe sypią się jak domek z kart, a rodzina szacha musi uciekać z kraju. 16 stycznia 1979 roku piękna cesarzowa wchodzi na pokład samolotu i swoją ojczyznę opuszcza na zawsze.
Czy zdawała sobie sprawę z przyczyn wygnania? Czy miała świadomość zbrodni, których dopuścił się reżim jej małżonka? Kim w ogóle jest dzisiaj Jej Wysokość Farah Pahlavi? Na to pytanie stara się odpowiedzieć film Nahid Persson Sarvestani, rodaczki cesarzowej – kiedyś gorącej zwolenniczki rewolucji, dziś, podobnie jak monarchini, żyjącej na obczyźnie. Wybrane nagrody i festiwale:
2009 - Sundance Film Festival, nominacja do Grand Jury Prize w kategorii: World Cinema – Documentary


25.04.2013, godz. 18:00

FOCUS: GUANTANAMO I INNE MIEJSCA TORTUR
Po seansie zapraszamy na dyskusję z udziałem zaproszonych gości:
dr Mateusz Klinowski - filozof prawa, adiunkt w katedrze teorii prawa WPiA UJ
dr Łukasz Fyderek - doktor nauk humanistycznych w zakresie nauk o polityce; obronił rozprawę doktorską poświęconą systemowi politycznemu Arabskiej Republiki Syrii


reż. Erik Gandini, Tarik Saleh, Dania/Szwecja 2006, 82’
Guantanamo, w wojskowym skrócie GITMO, stało się dziś niemal synonimem słowa ?więzienie? Niechlubne praktyki, jakim poddawani są tamtejsi więźniowie, odbiły się echem w całym świecie. O ?metodach śledczych? opowiadają: były więzień, stacjonujący w bazie żołnierze, amerykański generał i dowódca irackiego więzienia w Abu Ghraib.


26.04.2013, godz. 18:00

FOCUS: WYKLUCZENI NA BLISKIM WSCHODZIE
Po seansie zapraszamy na dyskusję z udziałem zaproszonych gości:
Michał Lipa – politolog, kulturoznawca, doktorant na Wydziale Studiów Międzynarodowych i Politycznych UJ, pracownik Instytutu Kultur Śródziemnomorskich i Orientalnych PAN
Piotr Niziński – kulturoznawca, doktorant Instytutu Bliskiego i Dalekiego Wschodu UJ, głównym obszarem jego badań jest obecna sytuacja polityczno-ekonomiczno-społeczna w Jordanii


reż. Mahmoud al Massad, Holandia/Niemcy/Jordania 2007, 90’
Czteroletni chłopczyk z radością i dumą trzyma kierownicę, siedząc na kolanach ojca. Radości tej nie przyćmiewa fakt, że za oknami rozklekotanego volkswagena, którym dzień w dzień wyruszają na poszukiwanie makulatury, przesuwają się szare obrazy nędzy, ani to, że jego ojciec nie wie, czy zjedzą dziś obiad. Los chciał, że mały Abu Bakr urodził się w najuboższej dzielnicy jordańskiego miasta Az-Zarka, leżącego zaledwie o kilkanaście kilometrów odAmmanu, ale jakże różniącego się od nowoczesnej, zwróconej ku Zachodowi stolicy.

Ojciec Abu Bakra - Abu Amar był przed 20 laty mudżahedinem podczas radzieckiej interwencji w Afganistanie. Teraz próbuje zapewnić byt sobie, siedmiorgu swoich dzieci i dwóm żonom. Życie w Zarce, rodzinnym mieście Abu Musaba al-Zarkawiego - założyciela jednego z odłamów Al Kaidy w Iraku, to życie bez perspektyw. Dlatego młodzi ludzie albo wyjeżdżają zagranicę, albo przyłączają się do radykałów. Jaki los czeka dzieci Abu Amara jeśli pozostaną w Az-Zarka?
Pierwotnie reżyser planował nakręcić film o Dżihadzie. "Chciałem zrozumieć, dlaczego w moim mieście ekstremistyczne ruchy rodzą się z taką łatwością. Rozmawiałem z członkami rodziny al Zarkawiego, oraz ludźmi, którzy walczyli w Afganistanie oraz w Iraku. I wtedy poznałem Abu Ammara. Sąsiada mojego ojca. I wszystko się zmieniło..."


27.04.2013, godz. 18:00
Pokaz etiud arabskich

WSTĘP WOLNY