Pożegnanie Jerzego Treli

Jerzy Trela urodził się 14 marca 1942 roku w podkrakowskich Leńczach. Studiował w krakowskiej PWST. Był jednym ze współtwórców Teatru STU, pracował też w Teatrze Rozmaitości (dzisiejszej Bagateli).

Mistrz Jerzy Trela z Leńcz - u Dominikanów wadziłem się z Bogiem

Od 1970 r. związany z Narodowym Starym Teatrem w Krakowie. Grał w spektaklach m.in. Jerzego Jarockiego, Konrada Swinarskiego, Andrzeja Wajdy, Kazimierza Kutza i Krystiana Lupy. Do historii teatru przeszła jego rola Konrada w „Dziadach” Adama Mickiewicza i Konrada w „Wyzwoleniu” Stanisława Wyspiańskiego w reżyserii Konrada Swinarskiego.

Jerzy  Trela zagrał w głośnych realizacjach sztuk Witkacego, Gombrowicza i Mrożka, m.in.: „Szewcach” (1971), „Matce” (1972), „Portrecie” (1988), Ślubie (1991) w reżyserii Jerzego Jarockiego.

Współpracował z Andrzejem Wajdą przy jego teatralnych inscenizacjach, m.in. „Z biegiem lat, z biegiem dni...” (1978), „Hamlet” (1981), „Dybuk” (1988). Ważne były również role w spektaklach Jerzego Grzegorzewskiego,  inscenizacjach dramatów Stanisława Wyspiańskiego w Teatrze Narodowym w Warszawie: „Sędziowie” (1999) i „Wesele” (2000). W 2002 roku zagrał w  przedstawieniu „Morze i zwierciadło”, jednym z ostatnich dzieł teatralnych Grzegorzewskiego. Artysta współpracował także z Krystianem Lupą, zagrał w Powrocie Odysa (1981) i Lunatykach II (1998).

W artystycznym dorobku miał ponad 140 ról w Teatrze TV oraz ponad 70 ról filmowych. Profesor i wykładowca Akademii Sztuk Teatralnych w Krakowie, a przez dwie kadencje, w latach 1984-1990, także jej rektor.

23 maja odbędą się uroczystości pogrzebowe Jerzego Treli

W magistracie i internecie księga kondolencyjna dedykowana Jerzemu Treli

Anna Dymna wspomina Jerzego Trelę: "Był jednym z najważniejszych ludzi, jakich spotkałam na tej drodze".

O byciu rektorem, aktorstwie i rodzinie aktor opowiadał  Elżbiecie Koniecznej.

Aktor był laureatem wielu nagród teatralnych, filmowych, telewizyjnych. Otrzymał m.in. honorowy tytuł „Zasłużonego dla kultury narodowej” (1989), Nagrodę Ministra Kultury i Sztuki w dziedzinie teatru oraz Gloria Artis (2005); w 2011 roku został uhonorowany  Krzyżem Komandorskim z Gwiazdą Orderu Odrodzenia Polski.

Jerzy Trela był bardzo mocno związany z Radiem Kraków. Już jako student szkoły teatralnej rozpoczął współpracę z reżyserką Romaną Bobrowską. W ostatnich latach zagrał m.in. w Weselu w reż. Andrzeja Seweryna, rolę starego Konrada w „Wyzwoleniu” w reż. Agaty Dudy-Gracz, wystąpił też w „Sercu ciemności” Jacka Dukaja oraz w słuchowisku „Droga Pani Schubert” na podstawie wierszy Ewy Lipskiej.

Aktor wystąpił w wielu  w słuchowiskach zrealizowanych w Radiu Kraków. Na Festiwalu "Dwa teatry" w Sopocie w 2005 roku Jerzy Trela otrzymał nagrodę aktorską za główną rolę w słuchowisku  pt. "Chrystus z Lobetal" w reżyserii Romany Bobrowskiej, wg tekstu Leszka Wołosiuka  o ostatnich dniach Ericha Honeckera.

W „Weselu” w reż. Andrzeja Seweryna zagrał Wernyhorę, w rolę starego Konrada wcielił się  w  słuchowisku "Sceny z Wyzwolenia” Stanisława Wyspiańskiego w reż. Agaty Dudy- Gracz.

W radiu najbardziej cenię samotność i bliskość, intymność kontaktu ze słuchaczem. Lubię grać w słuchowiskach, ale bardzo bliska jest mi również poezja czytana w radiu

- tak o swoich radiowych doświadczeniach  mówił w rozmowie z  Justyną Nowicką.

W archiwum Radia Kraków jest wiele nagrań czytanych przez Jerzego Trelę wierszy i powieści.

Odszedł mój ukochany rektor, mój wspaniały partner sceniczny, przyjaciel, człowiek skała, symbol polskiego teatru. Przede wszystkim tak dobry, kochany człowiek, nieznoszący wszelkiego patosu, sztuczności, ciepłem i poczuciem humoru rozbrajający wszystkie trudne sytuacje.

Coraz mniej jest takich drogowskazów w polskiej kulturze, jakim był Jurek Trela.