Fort od 2012 r. użytkuje Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Pedagogicznego (UP). W wyniku aktu notarialnego podpisanego w czwartek w krakowskiej uczelni Centrum stało się właścicielem tego obiektu.
„Fort jest w dobrym stanie. Chcielibyśmy jednak unowocześnić go i przeprowadzić całościowy remont. Jeśli uda się pozyskać środki, to w przyszłym roku rozpoczniemy taką modernizację i miejmy nadzieję, że w 2020 r. najpóźniej ukończymy ją” – powiedział PAP dyrektor Centrum Dokumentacji prof. Hubert Chudzio.
W forcie Centrum urządziło jednostkę badawczą zajmującą się przymusowymi migracjami Polaków, muzeum zsyłek, wypędzeń i przesiedleń Polaków, a także bibliotekę i archiwum.
Celem Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń Uniwersytetu Pedagogicznego jest ochrona przed zapomnieniem losów mieszkańców Rzeczypospolitej (w jej obecnych i byłych granicach) poddanych zsyłkom, wypędzeniom i przesiedleniom. Jednostka – poprzez projekty naukowe i edukacyjne – rozpowszechnia wiedzę na ten temat wśród młodzieży szkolnej, studentów, społeczności lokalnych.
Centrum zbiera i archiwizuje wspomnienia świadków historii, szczególnie Sybiraków oraz przymusowo wysiedlonych ze swych domów przez niemieckiego okupanta w czasach II wojny światowej. Jak dotąd placówka zgromadziła 700 nagrań relacji świadków historii, i – jak zwrócił uwagę Chudzio – każda z tych relacji nadałaby się na fascynujący film. Badaniami jednostka objęła okres przymusowych migracji od Konfederacji Barskiej po czasy represji komunistycznych.
Centrum zaprasza każdego, kto chciałby się podzielić wspomnieniami (bądź przekazać dokumenty) do kontaktu lub wizyty w siedzibie Centrum – forcie Skotniki przy ul. Kozienickiej 24.
Fort Skotniki jest usytuowany przy ul. Kozienickiej w Krakowie (rejon Podgórze), zajmuje ponad 3,5 ha. Obiekt powstał pod koniec XIX w. jako element Twierdzy Kraków. Ryglował dostęp do miasta od strony Tyńca i Skawiny. Fort jest złożony z dwóch części – fortu północnego (Fort 52,5 N) i fortu południowego (Fort 52,5 S).
Centrum Dokumentacji Zsyłek, Wypędzeń i Przesiedleń przejęło fort północny. Fort południowy jest użytkowany przez fundację zajmującą się hipoterpią. „Myślę, że Uniwersytet Pedagogiczny mógłby też nawiązać współpracę z fundacją” – powiedział dyrektor Centrum Dokumentacji.
PAP/bp