"To jest ostatnia chwila, żeby uratować nasze sądownictwo ponieważ 4 lipca wchodzi w życie ustawa o SN, która sprawi, że ten sąd w obecnej postaci przestanie istnieć. Zmiany, które przerywają kadencje sędziów przenoszą ich przymusowo w stan spoczynku, uzależniają dalsze pełnienie obowiązków od zgody prezydenta, w sposób oczywisty naruszają konstytucję." - mówił dr hab. nauk prawnych Bartłomiej Swaczyna
Manifestacje odbyły się także w innych miastach Małopolski: Wieliczce, Olkuszu, Nowym Targu, Zakopanem, Tarnowie, Nowym Sączu i Oświęcimiu.
Polski wymiar sprawiedliwości stał się przedmiotem raportu sporządzonego przez sprawozdawcę ONZ Diego Garcię-Sayana. Krytykuje on podjętą w Polsce reformę, twierdząc, że poprzez umożliwianie ingerencji władz ustawodawczych i wykonawczych ograniczana jest niezależność sądownictwa.
Zaleca, by Polska zweryfikowała przyjęte przepisy w świetle międzynarodowych norm i standardów dotyczących niezależności sądownictwa i podziału władzy.
„Wszelkie reformy sądownictwa powinny zmierzać do wzmocnienia niezawisłości i bezstronności sądownictwa, a nie do poddania systemu sądowego kontroli organów wykonawczych i ustawodawczych. Reforma powinna być wynikiem otwartego, uczciwego i przejrzystego procesu, obejmującego nie tylko większość parlamentarną i opozycję, ale także sądownictwo, urząd Rzecznika Praw Obywatelskich i podmioty społeczeństwa obywatelskiego” – stwierdza dokument.
Autor wzywa do przeprowadzania reformy w zgodzie z pryncypiami dotyczącymi niezależności sądownictwa, rozdziału władzy i rządów prawa, zapisanymi w Konstytucji RP oraz w licznych traktatach międzynarodowych i regionalnych, których Polska jest stroną. Postuluje też, aby wziąć pod uwagę zalecenia organów międzynarodowych i regionalnych, takich jak Komitet Praw Człowieka, Komisja Wenecka, OBWE/ODIHR i Komisja Europejska.
Rekomendacje zawarte w raporcie Garcii-Sayana dotyczą m.in. zaprzestania ataków na sędziów i ingerencji w pracę Sądu Najwyższego. Sprawozdawca ONZ apeluje o publikację wyroków Trybunału Konstytucyjnego, usunięcie uznaniowych prerogatyw prezydenta i ministra sprawiedliwości, a także przepisów o wcześniejszym wygaśnięciu mandatów członków Krajowej Rady Sądownictwa.
Tomasz Bździkot/PAP/bp