Zniszczona skarbonka na Rynku Głównym w Krakowie. / fot: Patryk Kubiak
Posłuchaj co mówi Piotr Szpiech z krakowskiej policji
Skarbonka na Rynku Głównym - od zawsze cel wandali
Skarbonka na Rynku Głównym od zawsze była jednym z najważniejszych - obok Adasia - punktów spotkań ze znajomymi. Niestety często także padała ofiarą wandali. Była wielokrotnie niszczona i naprawiana. Nieudane próby włamania do skarbonki na Rynku powtarzają się średnio co dwa lata, a jej dewastacje co kilka lat. W 2013 roku była niszczona dwa razy. Po pierwszej naprawie przetrwała na Rynku tylko 27 dni, gdy dobrał się do niej 25-letni wówczas mężczyzna.
Naprawiona została ostatecznie na początku 2014 roku. Jak zapewniano wtedy, po naprawie miała być niezniszczalna, bo jej szyby będą grubsze i bardziej wytrzymałe... Jak już wiemy po kilku latach, nic z tego.
Zawsze znajdowali się chętni na datki
Kolejna poważna naprawa skarbonki odbyła się w 2016 roku. Jak mówił wtedy dyrektor biura Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, co roku różni włamywacze próbują wykraść datki ze skarbonki.
„Przy pomocy młotka i nawet poważniejszych narzędzi tej szyby nie da się sforsować i to ostrzeżenie dla następnych potencjalnych chętnych na te pieniądze, które są w środku, a które idą na odnowę krakowskich zabytków, czyli rzecz bardzo ważną dla całego miasta i Polski” - dodawał.
Po tej naprawie szyby skarbonki składały się z dwóch warstw szkła o grubości ok. 10 mm każda, z warstwą pośrednią z folii PVB (polyvinylbutyral). Dzięki zastosowaniu folii PVB szyby te wytrzymują próbę przebicia przy użyciu powszechnie dostępnych przedmiotów i narzędzi – szkło pęka, jednak folia zapewnia integralność szyby i zabezpiecza wnętrze skarbony przed penetracją.
Nawet to nie pomogło
Nawet 10-milimetrowe szyby z folią PVB nie powstrzymały zapędów wandali, bo w czerwcu 2020 roku znowu ktoś wziął ją na cel. Dewastacji dokonał w nocy mężczyzna przy pomocy młotka. Na szczęście pieniędzy, które w całości są przeznaczane na ochronę zabytków stolicy Małopolski, nie udało mu się ukraść.
Skarbonka wróciła wtedy po naprawie na Rynek w sierpniu.
Na Rynku od 1978 roku
Po raz pierwszy skarbonka została ustawiona na Rynku Głównym 18 grudnia 1978 r., w dniu powstania Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Jej projektantem jest krakowski architekt Jacek Piórecki.
