Podziemny schron pod szpitalem Żeromskiego czeka na zwiedzających

W czasie wojny, miał zamienić się w ciągu trzech dni w szpital. Nigdy nie spełnił swojej funkcji, a po latach stał się magazynem, w którym przechowywano medyczne sprzęty i leki.

Kiedy przedstawiciele Stowarzyszenia zaproponowali, że w tym miejscu można zrobić coś ciekawego, nie przeszkadzałem. Wygląda na to, że powstało coś fajnego i atrakcyjnego nie tylko dla mieszkańców Krakowa" - powiedział w czwartek dziennikarzom dyrektor Szpitala Jerzy Friediger. Dodał, że zwiedzanie schronu, do którego prowadzi osobne wejście nie koliduje w żaden sposób z funkcjonowaniem szpitala.

Schron pod Szpitalem im. Stefana Żeromskiego - podobnie jak inne na terenie Nowej Huty - został wybudowany w latach 50. Jest największy z nich - ma ok. 600 metrów kwadratowych. Zachowały się tam filtrowentylatornie, łaźnia odkażająca oraz część oryginalnego wyposażenia np. umywalki z charakterystycznymi kranami, w których dopływ wody można zamknąć łokciem oraz szpitalne łóżka czy lada apteczna.

"To bardzo nietypowy schron, w którym zlokalizowany był oddział pierwszej pomocy medycznej. Te obiekty zazwyczaj stały puste. Dopiero gdyby w Polsce ogłoszono stan zagrożenia wojną, odpowiednia drużyna opiekująca się tym miejscem miała trzy dni na jego przygotowanie m.in. zniesienie sprzętu medycznego. Wtedy zamieniał się on w podziemny szpital. Zakładano, że tutaj będą zwożeni ranni z całej Nowej Huty. Mieli w tym miejscu uzyskać podstawową pomoc, zostać zaopatrzeni i przetransportowani gdzie indziej" - mówił dziennikarzom Tomasz Mierzwa z Małopolskiego Stowarzyszenia Miłośników Historii "Rawelin".

Podkreślił, że schron ma niesamowity klimat. "Staraliśmy się zachować to, jak on wyglądał na samym początku. Są pajęczyny i trochę brudu, klimat miejsca nieco opuszczonego. To nie jest piękne, odmalowane, pachnące świeżością miejsce" – powiedział Mierzwa.

W jednym z pomieszczeń schronu jest sala operacyjna z wyposażeniem sprzed kilkudziesięciu lat. "Mamy stół operacyjny. Lampy bezcieniowe, wiertarkę z lat. 60. Wyposażenie tego schronu przypomina tamte lata" – mówił Dariusz Krzyształowski ze Stowarzyszenia "Rawelin".

Zwiedzanie schronów będzie się odbywało w weekendy, w zorganizowanych ok. 20 osobowych grupach. Pierwsza wycieczka – w najbliższą sobotę – będzie spacerem charytatywnym, bo członkowie „Rawelin” zbierają środki na przystosowanie mieszkania do potrzeb niepełnosprawnej nowohucianki – pani Marii, która ma otrzymać lokal od miasta oraz na rehabilitację. Klasyczne zwiedzanie rozpocznie się w niedzielę.

Stowarzyszenie Miłośników Historii "Rawelin" oprowadza turystów po schronach pod budynkami administracyjnymi dawnej Huty im. Lenina (potem Huty im. Sendzimira, a obecnie Arcelor Mittall); opiekuje się szczeliną przeciwlotniczą w Parku Krakowskim i schronem z czasów II wojny światowej - Regelbau 668 w podkrakowskiej Rudawie. Współpracuje także z podmiotami, które zajmują się fortami Twierdzy Kraków.

Wszelkie informacje o wycieczkach można uzyskać dzwoniąc  na nr tel.  507 006 617 505 422 007 lub pisząc na [email protected]

Dominika Kossakowska/PAP/jgk

Na półkach wciąż można znaleźć mundury zlikwidowanej w 1973 roku ,,Powszechnej Samoobrony”, a w aptece wciąż są szczelnie zalakowane buteleczki z krwią -  mówi Mówi Tomasz Mierzwa z Małopolskiego Stowarzyszenia Miłośników Historii „Rawelin”.

Obiekt został udostępniony dla turystów, po tym jak przez kilka tygodni porządkowali go miłośnicy historii ze stowarzyszenia „Rawelin”.
Schron pod szpitalem im. Żeromskiego jest największym w Nowej Hucie – ma ok. 600 metrów kwadratowych.