Organizatorem akcji „Spacerem wokół szopki 2024” jest Krakowskie Biuro Festiwalowe. Jak poinformowała w środę przedstawicielka tej instytucji Anna Szczygieł, tradycyjne budowle bożonarodzeniowe pojawią się w witrynach sklepów, hoteli, restauracji, galeriach handlowych. Największe - ponaddwumetrowe szopki - będą umieszczone w podświetlonych, wolno stojących gablotach zlokalizowanych na popularnych krakowskich placach i skwerach. Pokaz potrwa do 2 lutego przyszłego roku.

Organizatorzy zapraszają do spacerów szklakiem wystawionych szopek, zarówno indywidualnie, jak i grupowo z licencjonowanym przewodnikiem. Dla zwiedzających przygotowano specjalny spacerownik z mapą tegorocznych lokalizacji oraz informacje o wszystkich szopkach eksponowanych w przestrzeni miejskiej. Jest on dostępny na stronie www.wokolszopki.pl.

Wspólne spacerowanie tropem szopek rozmieszczonych w pobliżu Rynku Głównego odbędzie się w grudniu w trzech terminach. 15 grudnia w południe zaplanowano zwiedzanie z audiodeskrypcją na żywo dla osób słabowidzących i niewidomych. Kolejne spacery przewidziano na 22 i 26 grudnia. Wejściówki w cenie 10 zł dostępne będą na stronie www.kbfbilety.krakow.pl. Dzieci do 3. roku życia uczestniczą w spacerach bez opłat.

14 grudnia w Galerii Bronowice odbędą się także warsztaty szopkarskie dla dzieci i młodzieży. Podczas zajęć uczestnicy zapoznają się z tą krakowską tradycją i kolejnymi etapami budowy szopek, a także wykonają własne budowle z przygotowanych tekturowych elementów architektonicznych i ozdobników.

Krakowska szopka znacznie różni się od betlejemskich stajenek. Musi być budowlą wieżową i zawierać charakterystyczne dla architektury Krakowa detale. Najczęściej szopki są budowane na wzór krakowskich kościołów. Szopkarze chętnie odtwarzają fronton bazyliki Mariackiej oraz wieże i kopuły katedry na Wawelu. Oprócz Świętej Rodziny tradycyjnymi bohaterami krakowskich szopek są: Lajkonik, Smok Wawelski, hejnalista, krakowiacy.

Tradycja szopki krakowskiej wywodzi się z jasełek, które organizowano w okresie Bożego Narodzenia w kościołach. Najstarsze figurki jasełkowe przechowywane w Krakowie pochodzą z XIV w. i znajdują się w kościele św. Andrzeja. Do końca XIX wieku wyrobem szopek zajmowali się murarze z krakowskich przedmieść. W czasie świąt chodzili oni z szopkami po domach.

Konkurs Najpiękniejszych Szopek organizowany jest od 1937 roku. Do rywalizacji stanęło wówczas 86 osób. Po przerwie spowodowanej wybuchem wojny konkurs wznowiono w 1945 roku - na miejscu zburzonego pomnika Adama Mickiewicza znów pojawili się szopkarze. Od tej pory konkursy są organizowane nieprzerwanie co roku w każdy pierwszy czwartek grudnia. Wyniki ogłaszane są w następującą po czwartku niedzielę. Organizatorem konkursu jest Muzeum Krakowa. Część szopek muzeum zakupuje do swojej kolekcji.

Tradycja szopkarstwa krakowskiego została w 2018 roku potwierdzona pierwszym polskim wpisem na Listę reprezentatywną niematerialnego dziedzictwa kulturowego ludzkości UNESCO.