Posłuchaj materiału Bartłomieja Ziai
1. Na tę decyzję Nowa Huta czekała kilkanaście lat.
2. Choć ma oznaczenie raczej symboliczne, może ułatwić inwestycje w Nowej Hucie.
3. Na te ostatnie bardzo liczą nowohucianie.
To długo wyczekiwana decyzja, bo Nowa Huta od kilkunastu lat chciała zostać Pomnikiem Historii. To miejsce o niepowtarzalnej architekturze, które miało być nowym miastem, lojalnym wobec władzy komunistycznej, stanowiącym przeciwwagę dla tradycyjnego, mieszczańskiego Krakowa.
Nowa Huta jest jedynym miastem wzniesionym po II wojnie światowej w Polsce. Odwiedzali to miejsce Fidel Castro, de Gaulle, nie mówiąc już o Chruszczowie. Było to też miejsce, gdzie jakby w soczewce skupiały się całe dzieje powojennej Polski. Najpierw mieliśmy wywłaszczenia chłopów, potem budowanie właściwie od zera 200-tysięcznego miasta. Potem mieliśmy krach ideologii, walkę w obronie Krzyża Nowohuckiego, działalność Karola Wojtyły
- mówi historyk Maciej Miezian.
Prezydent Krakowa Jacek Majchrowski przyznaje, że dla Nowej Huty to przede wszystkim prestiż i otwarcie drogi do wpisania w przyszłości na listę światowego dziedzictwa UNESCO:
Taki ma wydźwięk jak uchwała krajobrazowa na przykład, raczej symboliczne znaczenie, które podnosi wartość. Dla zwykłych mieszkańców jest to o tyle istotne, że poczują, że są w czymś wielkim.
Sami nowohucianie liczą, że wraz z przyznaniem tytułu Pomnika Historii do Nowej Huty popłyną dodatkowe pieniądze na inwestycje:
Urodziłam się w Nowej Hucie, to jest cale moje serce. Jestem za, żeby te tereny były historyczne. Zbyt dużo imprez jest przesuniętych na śródmieście, a zbyt mało jest inwestycji typowo w Hutę. Trzeba też poprawić sprawę dróg, remontów. Warto inwestować w to miejsce. Trzeba by otynkować budynki, bo wstyd.
Jak mówi Katarzyna Piotrowska z Urzędu Miasta, specjalnego funduszu dla Pomników Historii nie ma, jednak decyzja o ustanowieniu Nowej Huty Pomnikiem Historii ma wiele rzeczy ułatwić:
Jest łatwiej wtedy wydać pieniądze na ochronę, jest łatwiej zdobyć pieniądze na ochronę. Jest łatwiej z Nową Hutą wejść w różne projekty polskie i międzynarodowe, co może mieć przełożenie na kolejne działania.
Pomniki Historii są ponadto specjalnie chronione przez konserwatora zabytków, który ma zadbać, by nie zmieniły one swojego pierwotnego charakteru.
Z terenu uznawanego jako pomnik historii ma zostać wyjęty kombinat. Oprócz Nowej Huty pomnikiem historii już wkrótce ma się stać także opactwo Cystersów w Mogile.
