Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa działa nieprzerwanie od 1897 roku. Obecnie zrzesza ponad czterystu członków. historyków, historyków sztuki, dyrektorów muzeów i liderów instytucji miejskich, przewodników turystycznych i wszystkie osoby zainteresowane historią i kulturą miasta. TMHiZK organizuje regularne spotkania, odczyty, konferencje. Wydaje także cyklicznie m.in. „Rocznik Krakowski” oraz „Bibliotekę Krakowską”. Siedziba Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa mieści się w zabytkowej kamienicy przy ul. św. Jana 12.
Nowy prezes TMHiZK, ks. dr hab. Dariusz Raś od 2011 roku jest archiprezbiterem kościoła Mariackiego w Krakowie. W tym czasie została przeprowadzona gruntowna konserwacja ołtarza Wita Stwosza (projekt w latach 2015–2021) oraz organów wielkich (projekt w latach 2015–2022).
W 2023 roku odebrał prestiżową Nagrodę Dziedzictwa Europejskiego | Nagrodę Europa Nostra za przeprowadzenie konserwacji ołtarza Wita Stwosza oraz Nagrodę im. Klemensa Bąkowskiego za zasługi w pracy naukowej i działania na rzecz Krakowa. Jest członkiem m.in. Zespołu ds. niematerialnego dziedzictwa Krakowa oraz Rady Muzeum Historycznego Miasta Krakowa.
Dotychczasowy prezes, prof. Jacek Purchla zasiadał nieprzerwanie w Wydziale TMHiZK od 1979 roku najpierw jako sekretarz Towarzystwa, następnie przez dwadzieścia osiem lat był jego wiceprezesem, a w roku 2015 został wybrany prezesem.
Prof. Purchla pozostaje redaktorem „Rocznika Krakowskiego”, a jako wiceprezydent Europa Nostra wspierać będzie dalej działalność regionalnego centrum tej organizacji – Huba Dziedzictwa Europa Nostra – którego operatorem jest Towarzystwo.
Prof. Purchla został podczas posiedzenia wybrany honorowym członkiem Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa.