Konkurs szopek krakowskich rozstrzygnięty. Po raz czternasty wygrał Leszek Zarzycki

Charakterystyczną cechą krakowskich szopek, która odróżnia je od powstających na całym świecie skromnych "betlejemek", jest nawiązywanie do zabytkowej architektury miasta. Tradycja robienia szopek często przechodzi w rodzinach z pokolenia na pokolenie. Kultywowaniem tradycji szopek krakowskich zajmuje się Muzeum Historyczne Miasta Krakowa.

Jak podkreślił  dyrektor tej placówki Michał Niezabitowski, frekwencja w tegorocznym konkursie świadczy o tym, że „szopki rządzą w Krakowie”. „Szopka krakowska to nie tylko strojny pałacyk, który przenosi nas w czarujący świat wyobraźni, to także złota synteza legend krakowskich. Konkurs z kolei to jedno z najważniejszych wydarzeń, które określa tożsamość naszego miasta” - mówił.

W tym roku jurorzy przyznali nagrodę Grand Prix dla szopki, która wyróżniała się wyjątkowymi walorami artystycznymi. Otrzymał ją Leszek Zarzycki, którego budowle od ponad 20 lat zdobywają uznanie jurorów. Artysta ma na swoim koncie 14 nagród głównych.

Jak powiedział PAP Zarzycki, jego szopka ma 1,9 metra wysokości, pracował nad nią 1,5 roku. „Spodobała się i to jest najważniejsze. Przedstawia Rynek Krakowski z jego najważniejszymi budowlami: kościołami św Wojciecha i Mariackim, Wieżą Ratuszową, Sukiennicami” - opisywał.

W najbardziej prestiżowej kategorii szopek dużych wygrali ex aequo Maciej Moszew i Zbigniew Zyman. Ten pierwszy to weteran krakowskiego szopkarstwa, który w tym roku świętuje 55-lecie pracy artystycznej. Z tej okazji otrzymał też podczas niedzielnej uroczystości Nagrodę Specjalną im. Jerzego Dobrzyckiego (dyrektora MHK w latach 1946-1964).

„Wreszcie zmobilizowałem się i zbudowałem szopkę dużą, bo wcześniej robiłem szopki mniejsze. Jak widać udało się” - powiedział Moszew. Jego budowla mierząca niespełna 1,4 metra nawiązuje do architektury kościoła Mariackiego i katedry na Wawelu; posiada 72 postacie ruchome, poruszane 15 silniczkami. Pracował nad nią od stycznia.

W kategorii szopek średnich zwyciężył Stanisław Malik, szopek małych – Kazimierz Stopiński, a miniaturowych - Wiesław Barczewski. Nagrody i wyróżnienia otrzymały też dzieci i młodzież. Budują oni szopki samodzielnie lub w grupach w przedszkolach, szkołach i domach kultury.

Wystawa pokonkursowa prezentująca tegoroczne konstrukcje czynna będzie od poniedziałku do 28 lutego. Zgłoszone do konkursu szopki są wykonane tradycyjnie z kartonu, papieru, drewnianych listewek i kolorowej folii aluminiowej. Jedne z nich są przebogate i zachwycają bogactwem szczegółów, inne są proste, ascetyczne.

Krakowska szopka znacznie różni się od betlejemskich stajenek. Musi być budowlą wieżową i zawierać charakterystyczne dla architektury Krakowa detale. Najczęściej szopki są budowane na wzór krakowskich kościołów. Szopkarze chętnie odtwarzają fronton Bazyliki Mariackiej oraz wieże i kopuły katedry na Wawelu. Oprócz Świętej Rodziny tradycyjnymi bohaterami krakowskich szopek są: Lajkonik, Smok Wawelski, hejnalista, krakowiacy.

Tradycja szopki krakowskiej wywodzi się z jasełek, które organizowano w okresie Bożego Narodzenia w kościołach. Najstarsze figurki jasełkowe przechowywane w Krakowie pochodzą z XIV w. i znajdują się w kościele św. Andrzeja. Do końca XIX wieku wyrobem szopek zajmowali się murarze z krakowskich przedmieść. W czasie świąt chodzili oni z szopkami po domach.

Konkurs Najpiękniejszych Szopek organizowany jest od 1937 roku. Do rywalizacji stanęło wówczas 86 osób. Po przerwie, spowodowanej wybuchem wojny, konkurs wznowiono w 1945 roku, kiedy na miejscu zburzonego pomnika Adama Mickiewicza znów pojawili się szopkarze.Od tej pory konkursy są organizowane nieprzerwanie co roku w każdy pierwszy czwartek grudnia. Wyniki ogłaszane są w następującą po czwartku niedzielę. Organizatorem konkursu jest Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Część szopek muzeum zakupuje do swojej kolekcji. Najstarsza w zbiorach jest szopka Michała Ezenekiera z ok. 1900 r.

PAP/ Teresa Gut/bp