Kolekcjoner i antykwariusz Marek Sosenko laureatem Nagrody im. Klemensa Bąkowskiego

Właściciel jednej z największych w Polsce kolekcji pocztówek jest także znawcą przedmiotów codziennego użytku, zabawek, bibelotów, sztuki użytkowej. Towarzystwo Miłośników Historii i Zabytków Krakowa nagrodziło Marka Sosenkę za działania na rzecz Krakowa.

"Przedmioty z jego kolekcji są podporą wielu publikacji o Krakowie, w tym publikacji popularyzatorskich i naukowych" - mówił podczas wtorkowej uroczystości prof. Jacek Purchla prezes Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa. Przypomniał, że Marek Sosenko jest wykładowcą w Krakowskiej Akademii im. Andrzeja Frycza Modrzewskiego i współautorem wielu książek i artykułów.

Prof. Purchla mówił, że początki kolekcjonerskiej pasji Marka Sosenki sięgają lat 70. XX w., kiedy był kierownikiem Muzeum Czapskich. Zaczął kolekcjonować najpierw zabawki, a później pocztówki – ma ich dziś ponad 800 tys. Kolekcją opiekuje się Fundacja Zbiorów Rodziny Sosenków – powołana przez Marka i Bożenę Sosenków w 2008 r. Jak mówił prof. Purchla, fundacją kieruje córka Katarzyna, a działalność wspierają syn Wojciech i córka Magdalena – wszyscy podzielający rodzinną pasję kolekcjonerską i budujący swoje własne tematyczne zbiory.

W laudacji prezes Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa przypomniał, że przedmioty ze zbiorów Sosenków były wielokrotnie wypożyczane na wystawy w Polsce i za granicą. Pojawiały się także w filmach jako rekwizyty m.in. w "Liście Schindlera" Stevena Spielberga, "Panu Tadeuszu" Andrzeja Wajdy czy "Trzech kolorach" Krzysztofa Kieślowskiego.

Marek Sosenko jest też darczyńcą wielu polskich muzeów, członkiem Stowarzyszenia Antykwariuszy Polskich i Międzynarodowego Stowarzyszenia Antykwariuszy i Marszandów Sztuki CINOA. Został odznaczony orderem Zasłużony dla Kultury Polskiej oraz odznaką honorową Zasłużony Działacz Kultury, nadanymi przez Ministra Kultury i Ochrony Dziedzictwa Narodowego oraz odznaczeniem Honoris Gratia przyznanym przez prezydenta Krakowa.

"Myśląc o dziele Marka Sosenki i jego najbliższych trzeba powtórzyć za Andrzejem Wajdą: +Ten świat już odszedł na zawsze, ale naiwna wiara w istnienie szczęścia tu na ziemi pozostanie dzięki Markowi Sosence razem z oglądającymi te cudeńka+" - powiedział prof. Purchla.

Laureat otrzymał dyplom, statuetkę autorstwa prof. Czesława Dźwigaja oraz 10 tys. zł. Finansowo nagrodę wspiera miasto Kraków.

Dziękując za nagrodę Marek Sosenko wspominał, że miał niewiele ponad 3 lata, gdy zaczął kolekcjonować. Pierwszą jego miłością były znaczki, które wypatrzył u swojego ojca. "Po wielu latach, kiedy moje kolekcje były bardzo zawansowane poszedłem do pracy w Muzeum Narodowym. Tam poznałem moją małżonkę, która wówczas zajmowała się remontami najważniejszych obiektów muzealnych. Stała się moją partnerką w życiu i kolekcjonowaniu. Godziła się na pozbywanie się pieniędzy. To były wyjątkowo trudne dla niej decyzje, jak utrzymać rodzinę i jednoczesnie powiększać kolekcje" – powiedział Sosenko.

Dodał, że po pracy przy cyklu filmów "Parada oszustów", widząc, że wiele rekwizytów jest niszczonych, postanowił, że będzie "chronił to, co jest ulotne i co jest dokumentem życia społecznego".

"Ta nagroda jest dla mnie wielkim zaszczytem" – podkreślił Marek Sosenko."Nie wyobrażam sobie ważniejszego docenienia naszej działalności, To w moim pojęciu najwyższa nagroda. Wiem, że jest wielu innych wspaniałych krakowian, którzy mają ogromny wkład w rozwijanie wiedzy o historii naszego miasta, ale to, że zostałem tutaj uhonorowany zostanie jednym z najważniejszych wydarzeń w moim życiu" – mówił kolekcjoner.

W tym roku spełnia się jedno z marzeń Marka Sosenki. W czerwcu 2021 r. pod egidą Fundacji działalność rozpoczęło Muzeum Zabawek w Krakowie. Myśl o jego utworzeniu Marek Sosenko powziął jeszcze w latach 90. i choć był namawiany przez instytucje z różnych miast, a także przez prywatnych inwestorów, postanowił, że jego kolekcja zabawek pozostanie w Krakowie.

Filozofia muzeum oparta jest na partycypacji czyli współtworzeniu przez publiczność. Muzeum nie ma jeszcze siedziby i realizuje swoje przedsięwzięcia w różnych tymczasowych lokalizacjach. Pierwsze z nich "Witryna z zabawkami" – to cykl wystaw prezentujących historyczną kolekcję zabawek. W październiku można ją oglądać w Muzeum Podgórza. Jak podkreślił podczas wtorkowej uroczystości Marek Sosenko bardzo zależy mu na tym, żeby doprowadzić tę inicjatywę do finału i otwarcia Muzeum Zabawek w Krakowie.

Patron przyznawanej od 1995 r. nagrody Klemens Bąkowski był jednym z członków-założycieli Towarzystwa, zapalonym badaczem i autorem prac o historii Krakowa. Przekazał Towarzystwu Miłośników Historii i Zabytków Krakowa cały swój majątek, w tym kamienicę przy ul. św. Jana 12, gdzie ma ono swoją siedzibę. W gronie dotychczasowych laureatów nagrody są m.in. prof. Tadeusz Chrzanowski, o. Adam Studziński, prof. Władysław Zalewski, Jan Janczykowski, Maria Rydlowa, prof. Stanisław Waltoś, prof. Jan Ostrowski, abp Grzegorz Ryś, prof. Andrzej Chwalba, Tadeusz Jakubowicz i Amelia Dunin