To już prawie pół roku od uruchomienia Centrum i ciągle nie mieliśmy pacjenta. To jest marnotrastwo i niepotrzebna zwłoka wynikająca z przewlekłości procedur administracyjnych - mówi profesor Jeżabek. Środa, 16 marca jest ostatnim dniem konsultacji projektu rozporządzenia ministra zdrowia, które rozszerza listę świadczeń gwarantowanych właśnie o terapię protonową nowotworów zlokalizowanych poza narządem wzroku (nowotwory głowy i szyi). Jak czytamy w projekcie, leczenie ma się rozpocząć 1 czerwca 2016 roku, wcześniej NFZ ogłosi konkurs i podpisze kontrakt.
Terapia protonowa to innowacyjna metoda zwalczania nowotworów, wykorzystywana m.in. do leczenia czerniaka gałki ocznej, stosowana w kilkunastu krajach świata, głównie w USA i Europie Zachodniej. Do naświetlania zmian nowotworowych wykorzystuje się promieniowanie protonowe. Ma ono tę zaletę, że pozwala skoncentrować optymalną dawkę w samym guzie nowotworowym, oszczędzając zdrowe tkanki położone płycej. Ale specjaliści podkreślają, że terapia protonowa nie jest najlepszą metodą do leczenia wszystkich rodzajów nowotworów.
Centrum Cyklotronowe Bronowice zostało otwarte w październiku 2015 r. Ośrodek badawczy dysponuje cyklotronem Proteus C-235, halę eksperymentalną służącą fizykom, ze stanowiskiem do radioterapii nowotworów gałki ocznej oraz dwoma stanowiskami do nowotworów w innych częściach ciała.
Z cyklotronu Proteus C-235 korzystają także naukowcy, m.in. fizycy, inżynierowie i radiobiolodzy, którym produkowane przez cyklotron wiązki protonów służą m.in. do badania właściwości materii i wrażliwości materiałów biologicznych na promieniowanie.
Pierwsze dwie kompleksowe terapie protonowe nowotworu oka wykonano w 2011 r. na dwóch pacjentach z czerniakiem błony naczyniowej oka. Zostały one przeprowadzone w ramach tzw. eksperymentu medycznego, bo takiej procedury nie przewidywano wówczas jeszcze w katalogu świadczeń medycznych. Były to pierwsze tego typu zabiegi nie tylko w Polsce, ale i Europie Środkowej.
Centrum Cyklotronowe Bronowice w Krakowie, działające w obrębie Instytutu Fizyki Jądrowej PAN, jest jedynym ośrodkiem radioterapii protonowej w Polsce i jednym z niewielu na świecie.
Aleksandra Ratusznik, PAP, jgk