Radio Kraków
  • A
  • A
  • A

Biologiczna sensacja — matrioszka z małży odkryta dzięki badaniu w Narodowym Centrum Promieniowania Synchrotronowego

  • Ewa Szkurłat
  • date_range Środa, 2023.09.20 09:25 ( Edytowany Środa, 2023.09.20 09:33 )
Oczom naukowców z Krakowa i Ukrainy ukazała się biologiczna „matrioszka”, czyli małż w małży — trzy pokolenia w jednym cyklu życiowym. A wszystko to dzięki unikatowemu projektowi badawczemu. Małże słodkowodne poddano promieniowaniu, które pozwoliło ustalić, jak rozwija się ich potomstwo. Było to możliwe dzięki współpracy badaczy z Instytutu Ochrony przyrody PAN w Krakowie z Narodowym Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS UJ.

Badane małże są hermafrodytami, ich system rozmnażania  jest bardzo nietypowy, słabo zbadany, ale niezwykle ważny z punktu widzenia biologii ewolucyjnej i ochrony przyrody — powiedziała dr Anna Lipińska z Instytutu ochrony Przyrody PAN w Krakowie.

Chcemy sprawdzić, jak wygląda system rozmnażania się małży z rodziny Sphaeriidae, ponieważ one mają ten specyficzny sposób namnażania osobników młodocianych wewnątrz jam skrzelowych osobnika dorosłego. Są to niewielkie małże, trudno jest im zrobić sekcje i policzyć ile tych młodocianych osobników jest w środku, jakie mają rozmiary i to dotąd nigdy nie zostało zrobione, zbadane.

Zrozumienie mechanizmu rozmnażania małży dałoby możliwość nie tylko ochrony tej grupy zwierząt, ale także aktywnego ich przywracania w miejscach, gdzie wyginęły. Tradycyjne metody takie jak korzystanie z mikroskopu optycznego nie dały zadowalających wyników, zastosowano obrazowanie struktury 2D i 3D przy bardzo wysokiej rozdzielczości linii POLY-X w Narodowym Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS.

W ramach eksperymentu naukowcy sprawdzają zawartość jam skrzelowych badanych osobników i oczekują, że obrazowanie pokaże obecność młodocianych osobników, co umożliwi dokonanie pomiarów ich długości i szerokości.  Są to badania wstępne i stanowią dopiero wprowadzenie do obszernych badań nad układem rozrodczym małży z rodziny Sphaeriidae.

Badania prowadzone są we współpracy z Larysą Szewczuk i Liliją Byliną z Politechniki Żytomierskiej na Ukrainie.

Autor:
Ewa Szkurłat

Opracowanie:
Agata Ciechanowska

Wyślij opinię na temat artykułu

Komentarze (0)

Brak komentarzy

Dodaj komentarz



Zobacz także

Kontakt

Sekretariat Zarządu

12 630 61 01

Wyślij wiadomość

Dodaj pliki

Wyślij opinię