Badane małże są hermafrodytami, ich system rozmnażania jest bardzo nietypowy, słabo zbadany, ale niezwykle ważny z punktu widzenia biologii ewolucyjnej i ochrony przyrody — powiedziała dr Anna Lipińska z Instytutu ochrony Przyrody PAN w Krakowie.
Chcemy sprawdzić, jak wygląda system rozmnażania się małży z rodziny Sphaeriidae, ponieważ one mają ten specyficzny sposób namnażania osobników młodocianych wewnątrz jam skrzelowych osobnika dorosłego. Są to niewielkie małże, trudno jest im zrobić sekcje i policzyć ile tych młodocianych osobników jest w środku, jakie mają rozmiary i to dotąd nigdy nie zostało zrobione, zbadane.
Zrozumienie mechanizmu rozmnażania małży dałoby możliwość nie tylko ochrony tej grupy zwierząt, ale także aktywnego ich przywracania w miejscach, gdzie wyginęły. Tradycyjne metody takie jak korzystanie z mikroskopu optycznego nie dały zadowalających wyników, zastosowano obrazowanie struktury 2D i 3D przy bardzo wysokiej rozdzielczości linii POLY-X w Narodowym Centrum Promieniowania Synchrotronowego SOLARIS.
W ramach eksperymentu naukowcy sprawdzają zawartość jam skrzelowych badanych osobników i oczekują, że obrazowanie pokaże obecność młodocianych osobników, co umożliwi dokonanie pomiarów ich długości i szerokości. Są to badania wstępne i stanowią dopiero wprowadzenie do obszernych badań nad układem rozrodczym małży z rodziny Sphaeriidae.
Badania prowadzone są we współpracy z Larysą Szewczuk i Liliją Byliną z Politechniki Żytomierskiej na Ukrainie.