W ogrodnictwie największe znaczenie ma chryzantema wielkokwiatowa (Chrysanthemum × grandiflorum). Zalicza się do niej zarówno chryzantemy rabatowe (odmiany nadające się do uprawy w gruncie), chryzantemy doniczkowe, jak i chryzantemy na kwiat cięty (w większości wymagające uprawy w szklarniach). Doskonale nadają się na rabaty, balkony i tarasy, gdzie stanowią późnojesienny barwny akcent. Szczególnie pięknie wyglądają pokryte poranną rosą lub szronem. Odmiany niskie są doskonałe na obwódki, a wyższe na kwiat cięty – w wazonie utrzymują się nawet przez cztery tygodnie.
Czemu chryzantemy kwitną dopiero jesienią?
Chryzantemy są roślinami dnia krótkiego. Jesienią dni stają się coraz krótsze, w wyniku zmiany warunków świetlnych chryzantemy przestawiają się ze wzrostu wegetatywnego na generatywny, czyli zamiast rosnąć zaczynają kwitnąć. Czas zawiązywania pąków kwiatowych jest różny w zależności od odmiany, najczęściej zajmuje im to od siedmiu do dwunastu tygodni.
Czy można je uprawiać w domu?
Chryzantemy są łatwe w uprawie, mało wymagające co do warunków glebowych, a zabiegi pielęgnacyjne nie będą trudne nawet dla początkujących ogrodników. Stanowisko powinno być jasne, zarówno w mieszkaniu jak i na zewnątrz. W mieszkaniu chryzantemy będą kwitły znacznie krócej niż na zewnątrz. Będą także bardziej narażone na suche powietrze, nie powinny więc stać w pobliżu kaloryferów! Podlewanie musi być regularne, podłoże powinno być stale lekko wilgotne, ale nie mokre (w doniczce muszą być otwory odpływowe). Chryzantemy mają płytki system korzeniowy, więc są narażone na szybkie wysychanie, dlatego ziemia w doniczce nigdy nie powinna wyschnąć, bo rośliny zwiędną i pąki mogą nie odzyskać turgoru! Chryzantema kwitnie od 2 do 12 tygodni, co zależy nie tylko od odmiany, ale przede wszystkim od temperatur. Należy ostrożnie usuwać przekwitłe kwiaty, tak by uniknąć uszkodzenia pąków. Roślin nie trzeba nawozić, gdyż większość po kwitnieniu zostanie wyrzucona na kompost. W naszym klimacie chryzantemy bardzo rzadko zimują, dlatego zwykle uprawiane są jako rośliny jednoroczne.
W Polsce chryzantemy są symbolem żałoby i śmierci. Kupowane są przeważnie z okazji dnia Wszystkich Świętych oraz Dnia Zmarłych, dlatego też nie zawsze wywołują pozytywne skojarzenia. Dopiero kilka lat temu do Polski dotarła moda na to, aby chryzantemami w donicach ozdabiać nie tylko nagrobki, lecz również przydomowe ogrody i tarasy.
Tymczasem w Azji chryzantemy są symbolem zdrowia, dobrobytu i władzy. Wiele wieków temu Chińczycy używali chryzantem, aby zapewnić sobie długowieczność i nieśmiertelność. Symbolizowały one również nieugiętość. Chińska legenda o chryzantemach głosi, że stary cesarz, który usłyszał o magicznym zielu zapewniającym wieczną młodość, wysłał na opuszczoną wyspę ludzi, aby mu je przywieźli. Najpiękniejszą rzeczą, którą znaleźli były chryzantemy w kolorze złota, jak mówi legenda, we wnętrzu kwiatu jest ukryty klucz do nieśmiertelności. Chryzantema, jako drugi po kwiecie wiśni, symbol Japonii, jest obecna w wielu elementach kulturowych tego kraju. Złocista chryzantema o szesnastu płatkach jest herbem cesarzy Japonii. Chryzantema ma w Japonii nawet swoje święto – Festiwal Szczęśliwości, obchodzony na przełomie września i października. Stare przysłowie mówi: "Jeśli chcesz żyć długo, zdrowo i w radości... pielęgnuj ogród chryzantemowy".
(Anna Łoś, Barbara Błaszczyk)
Jak siać żeby wyrosło, jak przycinać żeby odrosło i jak podlewać by nie uschło - na te i wiele innych pytań odpowiedzą Barbara Błaszczyk i Anna Łoś. Niech nam się zieleni Radio Kraków!
Zielono mi w piątki o 11.20