Kraków wypadł z czołówki "smogowych" miast. Fot. M. Lasyk
Nowy Targ i Sucha Beskidzka wciąż w niechlubnej czołówce
Polski Alarm Smogowy przedstawił zestawienie, które sporządzono na podstawie danych pomiarowych Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska za ubiegły rok. Najgorzej w rankingu po raz kolejny wypadła Nowa Ruda na Dolnym Śląsku, zajmując pierwszą pozycję pod kątem liczby dni smogowych oraz średniorocznego stężenia pyłu PM10. Ale najwyższe stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu wynoszące aż sześćset procent dopuszczalnej normy odnotowano w Suchej Beskidzkiej.
Ale są też pozytywy - widać efekty walki ze smogiem. W całym kraju tylko w Nowej Rudzie, Suchej Beskidzkiej i Nowym Targu liczba dni smogowych przekroczyła w ubiegłym roku dopuszczalne 35 dni. W porównaniu z rokiem 2014 stężenie rakotwórczego benzo(a)pirenu w Nowym Targu zmniejszyło się trzykrotnie, a w Suchej Beskidzkiej spadło z 1700 do 600 procent. Z czołówki smogowych rekordzistów wypadł także między innymi Kraków.
Źródło: Polski Alarm Smogowy. Ranking powstał w oparciu o roczne oceny jakości powietrza GIOŚ za rok 2023. W zestawieniu ujęto więc wyłącznie miejscowości, w których znajdują się stacje pomiarowe GIOŚ
Jakość powietrza? Cenimy bardzo, szczególnie w Krakowie
Jakość powietrza, zwiększenie liczby miejsc parkingowych i przeciwdziałanie hałasowi - to najważniejsze rzeczy, które zdaniem mieszkańców trzeba poprawić w Krakowie. To wnioski z Barometru Krakowskiego, czyli badania, które ma na celu wskazać poziom zadowolenia z życia w mieście.
Poziom ten jest bardzo wysoki - 91 procent krakowianek i krakowian deklaruje, że miasto jest przyjazne i umożliwia realizację celów życiowych. Najlepiej ocenianymi aspektami są: atrakcyjność centrum, oferta kulturalna i rozrywkowa oraz jakość terenów zielonych i edukacji. Nie brakuje jednak tematów, które sprawiają mieszkańcom problemy.
„Mieszkańcy zwracają uwagę na kwestie łatwości przemieszczania się po mieście czy dostępności miejsc parkingowych. Prawie 90% mieszkańców podkreśla, że czuje się bezpiecznie w Krakowie. Nie mamy tutaj jednak rozróżnienia, czy chodzi o bezpieczeństwo w domu, centrum Krakowa, porę dnia” – tłumaczy Michał Chrzanowski, ekspert Barometru Krakowskiego.
Tegoroczna edycja badania odbyła się od kwietnia do czerwca, a pytania zadawane mieszkańcom dotyczyły ostatnich 12 miesięcy funkcjonowania samorządu. Na pytania ankieterów odpowiedziało 1130 osób.
To pierwszy sezon grzewczy z uchwałą antysmogową w Małopolsce
W całej Małopolsce obowiązują przepisy uchwały antysmogowej, a to oznacza, że nie można już palić w domu kopciuchami, nie można też używać kominków do ogrzewania domu, jeśli nie spełniają wymagań uchwały.
W przypadku pieców i kominków od 1 maja 2024 roku jest dopuszczone używanie tylko urządzeń, które spełniają wymagania ekoprojektu lub mają sprawność cieplną na poziomie co najmniej 80%. Dane dotyczące sprawności cieplnej zawiera dokumentacja techniczna, instrukcja kominka lub pieca. Urządzenia grzewcze, które nie spełniają tych wymagań, muszą zostać wymienione lub wyposażone w urządzenia redukujące emisję pyłu np. elektrofiltry.
Uchwały antysmogowe są aktami prawa miejscowego. Dlatego uprawnionymi do kontroli mieszkańców są wójtowie, burmistrzowie i prezydenci miast oraz upoważnieni przez nich pracownicy urzędów gmin lub straży gminnych. Uprawnienia do przeprowadzenia kontroli oraz nakładania mandatów karnych ma również policja, a w przypadku podmiotów prowadzących działalność gospodarczą Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska.
Użytkownik urządzenia grzewczego powinien okazać kontrolerom dokumenty potwierdzające, że piec, kocioł lub kominek, z którego korzysta, spełnia wszystkie wymogi określone w uchwale antysmogowej. Takim dokumentem może być np. instrukcja użytkowania urządzenia (jeśli zawiera wymagane dane) lub wyniki badań emisji z urządzenia.
Jeżeli użytkownik instalacji nie przestrzega przepisów uchwały antysmogowej, może zostać ukarany mandatem do 500 zł. Kontrolujący może również skierować wniosek do sądu o ukaranie karą grzywny do 5 tys. zł. Karę można nałożyć ponownie przy każdym przypadku eksploatacji instalacji niezgodnie z uchwałą antysmogową.
