Cenzurze sprzeciwiało się wielu przedstawicieli polskiej myśli i nauki. Głośne stało się wystąpienie Stefana Kisielewskiego na zebraniu Związku Literatów Polskich w 1968 roku, w którym zaprotestował przeciwko - jak to nazwał - "skandalicznej dyktaturze ciemniaków". Z cenzurą próbowano też walczyć poprzez jawne protesty, takie jak „List 34” z 1964 roku. Jednak najskuteczniejszym sposobem walki o wolność słowa okazało się utworzenie drugiego obiegu wydawniczego.