- A
- A
- A
Miniprzewodnik po Tarnowie
Perła renesansu, miasto wielu kultur i w końcu Polski Biegun Ciepła. I te wszystkie określenia opisują jedno miasto, które można odkrywać wielokrotnie! Pełne wspaniałych zabytków i nieoczywistych ścieżek. Do tych określeń należałoby też dodać, że jest to miasto polskiego Edisona – Jana Szczepanika... oraz miasto najkrótszego tramwaju – bo biegnąca z dworca do centrum linia tramwajowa miała zaledwie 2 i pół kilometra. I takich ciekawostek można by wymieniać jeszcze wiele. Zabieramy Państwa do Tarnowa - Teresa Gut i Magdalena Zbylut-Wiśniewska oraz ich goście.Jednym z najbardziej znanych zabytków Tarnowa jest piękny, renesansowy ratusz! Obecnie znajduje się tam siedziba Muzeum Okręgowego. Ale my zapraszamy Państwa, aby przyjrzeć się jego 30-metrowej wieży.
To w niej ukryty jest mechanizm najstarszego w Polsce ręcznie nakręcanego zegara ratuszowego. Instalacja jest ogromna! I wymaga wiele pracy. Pan Klaudiusz dba o mechanizm i codziennie nakręca zegar ręcznie.
Obecnie, ze względu na pandemię koronawirusa, ta część ratusza jest zamknięta dla zwiedzających. Nam jednak udało się tam wejść, a oprowadziła nas Kinga Smółka z Muzeum Okręgowego w Tarnowie.
Od centrum Tarnowa to tylko 4 kilometry, ale można powiedzieć, że to zupełnie inny świat. Zapraszamy Państwa teraz do Mościc - jednej z dzielnic Tarnowa, ale wyjątkowej bardziej od pozostałych.
Mościce są bowiem nazywane coraz częściej "tarnowską Nową Hutą". Ile w tym prawdy? Odpowiedzi szukałyśmy w ramach spaceru z Barbarą Bułdys z Muzeum Okręgowego w Tarnowie i Kasią Nalezińską, mościczanką.
Nasze mobilne studio stanęło przed siedzibą Biura Wystaw Artystycznych w Tarnowie. Zabraliśmy Was do środka na wystawę tarnowskich artystów - VII Salon BWA Tarnów.
W wielości technik i tematów, jedna praca budzi szczególne zainteresowanie. Szklana instalacja Marty Wojciechowskiej. Artystka zawiesiła na żyłkach setki abstrakcyjnych form. Efekt? Doskonały! Proszę posłuchać...
„Zmartwienia lepiej przełknąć z zupą” - mówi stare żydowskie przysłowie. A to oznacza, że ta kuchnia po prostu musi uszczęśliwiać. Dlatego zabraliśmy Was w kulinarną podróż do przedwojennego Tarnowa i Galicji.
Wtedy w Tarnów był miastem wielu kultur, co nie pozostawało bez znaczenia w serwowanych potrawach. Obecnie podtrzymywaniem żydowskich tradycji kulinarnych zajmuje się restauracja Stara Łaźnia. Jej właściciel Krzysztof Chuderski oraz szefowa kuchni Katarzyna Sikora, zdradzili nam przepisy, które sami odnaleźli w starych książkach kucharskich.
Tarnów to mekka polskiej wspinaczki sportowej. To stąd pochodzi między innymi Edyta Ropek – trzykrotna zdobywczyni Pucharu Świata, wicemistrzyni świata i mistrzyni Europy. To tutaj trenuje mistrz świata i europy, Marcin Dzieński.
A my byłyśmy ciekawe, jak wyglądają treningi zawodników. Pojechałyśmy do Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej, gdzie znajduje się jedna z kilku w mieście profesjonalnych ścianek wspinaczkowych i podglądałyśmy jak na ściankach radzą sobie wschodzące gwiazdy tego sportu – siostry Aleksandra i Natalia Kałuckie.
Ul. Żydowska
Najstarszą część dzielnicy zamieszkałej niegdyś przez Żydów tworzą ulice Żydowska i Wekslarska. Zachowane tam kamienice, pochodzące z XVII i XVIII wieku, prezentują najbardziej charakterystyczny dla Żydów zwarty charakter zabudowy, z wąskimi przesmykami pomiędzy kamienicami, wąskimi sieniami oraz maluteńkimi podwórkami. Charakterystyczne są także, niespotykane w zachodniej części Starego Miasta, wąskie ściany frontowe. We framugach drzwi wejściowych można odnaleźć ślady po mezuzie, czyli zwoju pergaminu zawierającego fragmenty Tory. W niektórych domach zachowały się żelazne okiennice dawnych żydowskich sklepów.
Międzynarodowy Tabor Pamięci Romów na Rynku w Tarnowie
Międzynarodowy Tabor Pamięci Romów to ważne wydarzenie integrujące Cyganów, podobnie jak festiwale w Gorzowie Wielkopolskim i Ciechocinku, czy pielgrzymki do Częstochowy i Limanowej.
Tabor odwiedza miejsca związane z romską martyrologią: Żabno, Bielcza, Borzęcin oraz Szczurowa to upamiętnione miejsca kaźni z czasów II wojny światowej.
Będąc w Tarnowie, zobaczcie też koniecznie:
Cmentarz żydowski
Tarnowska nekropolia należy do największych, najstarszych i najlepiej zachowanych na terenie południowej Polski. Zajmuje powierzchnię 3,20 ha, znajduje się na nim około sześć tysięcy nagrobków. Najstarsze pochodzą z XVII wieku. Na niektórych zachowały się ślady polichromii, większość posiada bogatą symbolikę i ornamentykę. Nagrobki zdobią inskrypcje w językach: hebrajskim, jidysz, niemieckim i polskim. Cmentarz został założony w XVI wieku (pierwsza wzmianka źródłowa pochodzi z 1581 roku) na terenie ówczesnego miejskiego folwarku Pogwizdów.
Dewastowany przez Niemców podczas okupacji, był miejscem masowych egzekucji Żydów z tarnowskiego getta od czerwca 1942 do września 1943 roku. Po wojnie, w 1946 roku, żydowski rzeźbiarz Dawid Becker, ustawił na miejscu masowej mogiły pomordowanych pomnik, złamaną kolumnę, pochodzącą z ruin Synagogi Nowej (Jubileuszowej) w Tarnowie. Wyryty na niej w języku hebrajskim cytat A słońce świeciło i nie wstydziło się… jest wyjęty z poematu Nahmana Bialika, stworzonego po pogromie Żydów w Kiszyniowie na Ukrainie, w 1903 roku.
Od 1989 roku cmentarz otoczony jest opieką miasta oraz Komitetu Opieki Nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie. Został wpisany na krajową listę zabytków. Odbudowano i uzupełniono ogrodzenie, usunięto dziko rosnące zarośla, ustawiane są przewrócone nagrobki. Na cmentarzu zachowały się nagrobki rabinów, sędziów, artystów, działaczy syjonistycznych oraz kwatera Żydów, żołnierzy armii austro – węgierskiej, zmarłych w pobliskim szpitalu podczas I wojny światowej.
Kuta z żelaza, przedwojenna brama cmentarza znajduje się obecnie w Holocaust Memorial Museum w Waszyngtonie, podarowana przez prezydenta RP Lecha Wałęsę, podczas jego wizyty w USA w 1991 roku. Jest to drugi co do wielkości obiekt w tym muzeum. Cmentarz żydowski w Tarnowie jest czynnym cmentarzem, zarządzanym przez Gminę Wyznaniową Żydowską w Krakowie.
Dzięki staraniom Komitetu Opieki nad Zabytkami Kultury Żydowskiej w Tarnowie i realizowanemu przezeń w latach 2017-2019 projektowi wykonano prace konserwatorskie przy wybranych nagrobkach. Cmentarz doczekał się monografii pod tytułem „Cmentarz żydowski w Tarnowie” autorstwa Leszka Hońdo oraz aplikacji mobilnej.
Birma
Jedyna pozostałość po Starej Synagodze. Otoczenie Bimy, pobliski pl. Rybny oraz mury miejskie zostały w 2011 r. gruntownie wyremontowane i stanowią kolejną wizytówkę Tarnowa. Od lat pod Bimą organizowane są koncerty w ramach obchodów Dni Pamięci Żydów Galicyjskich.
Kolorowe wozy cygańskie na dziedzińcu Muzeum Etnograficznego w Tarnowie
W dawnym zajeździe podmiejskim przy ul. Krakowskiej 10 mieści się najsłynniejsze polskie Muzeum Etnograficzne, znane z pierwszej w Europie stałej wystawy poświęconej historii i kulturze Romów. Na dziedzińcu muzeum można wziąć udział w cygańskim ognisku, podziwiać tańce Cyganek ubranych w barwne stroje (na życzenie), jak również zobaczyć prawdziwe cygańskie wozy. Każdego roku w lipcu wyrusza stąd „Tabor Pamięci”, który ściąga do Tarnowa nie tylko Romów, ale i turystów z całego świata. Podczas kilkudniowej wędrówki po Ziemi Tarnowskiej zaznać można koczowniczego życia Cyganów.
Turystyka winiarska „EnoTarnowskie” jest nowym magnesem przyciągającym do regionu tarnowskiego jako krainy rozwijającego się winiarstwa i dobrych win. Tarnowskie winnice (około 40) stanowią doskonałą bazę do rozwoju enoturystyki w tym regionie. A region ten ze względu na swój lokalny klimat posiada świetne warunki do zakładania winnic. „EnoTarnowskie” otrzymało tytuł Polskiej Organizacji Turystycznej „Najlepszy produkt turystyczny 2019 roku” jako jeden z 10 w całej Polsce!
Parterami Tarnowskiej Organizacji Turystycznej w projekcie „EnoTarnowskie”, oprócz lokalnych winiarzy, są gminy i miasta: Tarnów, Pleśna, Ciężkowice i Tuchów.
Partnerzy
Komentarze (0)
Najnowsze
-
20:11
Co zostawią po sobie populiści? Wielkie budowy, absurdalne projekty i Państwo Środka
-
20:10
Niedosyt przy Reymonta. Wisła dzieli się punktami ze Stalą Rzeszów
-
19:19
Bardzo trudne warunki na małopolskich drogach! Pada śnieg, jest ślisko
-
18:35
Czy jesteśmy niebinarni jak motyle?
-
17:42
Bruk-Bet gromi rywali w Kołobrzegu. Cztery gole Kacpra Karaska!
-
21:05
Jak rozmawiać z nastolatkami o narkotykach?
-
14:05
W pomaganiu ważna jest ciągłość
-
14:05
Łucja Malec - Kornajew pokazuje swój Kraków
-
14:05
Seniorzy ją rozczulają
-
14:05
Stara się leczyć traumę transgeneracyjną
-
14:05
Wystawia sztuki na osiedlach, na klatkach schodowych, w oknach, by być bliżej ludzi