Zakończenie II wojny światowej nie przyniosło Polsce wolności. Po pięciu latach zmagań wojennych, okupacji niemieckiej i sowieckiej Rzeczpospolita na kolejnych 45 lat dostała się w sferę dominacji ZSRS. Narzucony system polityczny, likwidacja konstytucyjnych władz, zagarnięcie ponad połowy przedwojennego terytorium – to wszystko zdecydowało o tym, że po zakończeniu działań wojennych miliony Polaków sprzeciwiały się, w różnej formie, systemowi komunistycznemu, a tysiące z nich w drodze walki konspiracyjnej – z bronią w ręku. Bohaterowie tamtych zmagań, walczący o utraconą w 1939 r. suwerenność państwową i wolności obywatelskie, byli przez komunistów skazani na zapomnienie. Tych, którzy zginęli w walce albo zostali zamordowani – najczęściej strzałem katyńskim w tył głowy – składano w bezimiennych dołach śmierci. Po kilkudziesięciu latach Rzeczpospolita wykonuje swą powinność, doprowadzając do odszukania ich grobów, identyfikacji i godnego pochówku.
Narodowy Dzień Pamięci Żołnierzy Wyklętych w Krakowie. Odbędzie się wiele uroczystości
10. Koncert w hołdzie wyklętym w Filharmonii Krakowskiej
W latach 2017- 2019 podczas prac poszukiwawczych w Małopolsce m.in. na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie, prowadzonych przez Biuro Poszukiwań i Identyfikacji IPN, odnaleziono szczątki kilkunastu partyzantów polskiego podziemia niepodległościowego walczących w Małopolsce, w większości tu schwytanych, skazanych przez komunistyczny Wojskowy Sąd Rejonowy i zamordowanych. Część z nich została już pochowana z należnym ceremoniałem, inne pogrzeby są zaplanowane na najbliższy czas. Są to m.in. osoby związane ze Zgrupowaniem Partyzanckim „Błyskawica”, walczące w oddziałach podporządkowanych Armii Polskiej w Kraju, czy związane z Polską Podziemną Armią Niepodległościowców...
"Żołnierze Wolnej Polski. Wyklęci odnalezieni w Małopolsce " tom 1 pod redakcją Dawida Golika i Filipa Musiała. Wstęp ( fragmenty )